ໃນລາຍການຊຸມຊົນລາວໃນທະວີບອາເມຣິກາ ຊຶ່ງເປັນລາຍການໃໝ່ຂອງວີໂອເອພາກພາສາລາວ ທີ່ຈະນຳເອົາຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງຄົນເຊື້ອສາຍລາວຢູ່ຕາມເມືອງແລະລັດຕ່າງໆ ໃນທົ່ວທະວີບອາເມຣິກາ ມາລົມສູ່ທ່ານຟັງ ແລະໃນແລງມື້ນີ້ເຮົາຈະພາທ່ານໄປຮູ້ຈັກກັບຊຸມຊົນລາວໃນເຂດພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ຊຶ່ງເປັນບ່ອນນຶ່ງ ທີ່ມີຄົນລາວເຂົ້າມາອາໄສຢູ່ເປັນແຫ່ງທຳອິດ ໃນທະວີບອາເມຣິກາ. ໄພສານ ມີລາຍງານເລື້ອງນີ້ ມາສະເໜີທ່ານ ໃນອັນດັບຕໍ່ໄປ.
ພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ຕັ້ງຢູ່ອີກຟາກນຶ່ງຂອງແມ່ນໍ້າໂປແມັກ ກົງກັນຂ້າມກັບ ນະຄອນ ຫຼວງວໍຊິງຕັນ ຂອງສະຫະລັດ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍຫລາຍໆເຂດ ຮວມທັງອາລິງຕັນຄາວຕີ້ ອາເລັກຊານເດຣຍຊີຕີ້ ຟອລສ໌ເຈີສຊີຕີ້ ແຟແຟັກຄາວຕີ້ ປຣິນວິລລ້ຽມຄາວຕີ້ ລາວດອນຄາວຕີ້ ຕະຫຼອດທັງໂຟເກຍຄາວຕີ້. ເຂດດັ່ງກ່າວ ມີພົນລະເມືອງຢູ່ປະມານ 3 ລ້ານ ກວ່າຄົນ ມີຫຼາຍຊົນຊາດຊົນເຜົ່າໄສຢູ່ແລະກໍມີຊາວເອເຊຍອາໄສຢູ່ເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ.
ນັບແຕ່ລາວແລະສະຫະລັດໄດ້ສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນທາງດ້ານການທູດລະຫວ່າງ ກັນໃນຊຸມປີິ 1950 ແລ້ວ ກໍເລີ້ມມີການສົ່ງ ເຈົ້າໜ້າທີ່ການທູດ ຂອງລາວ ມາປະຈຳການຢູ່ທີ່ນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນ ແຕ່ການທີ່ມີຄົນລາວເຂົ້າມາອາໄສຢູ່ໃນເຂດພາກເໜືອ ລັດເວີຈີເນຍປີໃດແທ້ນັ້ນ ແມ່ນຍັງບໍ່ເປັນທີ່ຈະແຈ້ງເທື່ອ ແຕ່ແນວໃດກໍຕາມ ໃນກາງປີ 1975 ປາກົດວ່າມີພວກນັກການທູດລາວ ຄູສອນພາສາລາວ ພະນັກງານວິທະຍຸສຽງອາເມຣິກາ ແລະຄົນລາວຈຳນວນນຶ່ງ ກໍໄດ້ເຂົ້າມາອາໄສ ຢູ່ໃນເຂດດັ່ງກ່າວນີ້ແລ້ວ. ນອກນັ້ນປີ 1975 ຍັງເປັນປີທີ່ສະຫະ ລັດເລີ້ມຮັບເອົາອົບພະຍົບຈາກອິນໂດຈີນແລະການຫຼັ່ງໄຫຼເຂົ້າມາຂອງພວກອົບພະຍົບ ເຮັດໃຫ້ໂສມໜ້າຂອງພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ແລະເຂດນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໃຫຍ່. ການເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຂອງຊາວລາວອົບພະຍົບຈຸທຳອິດ ໃນເຂດດັ່ງກ່າວແມ່ນເລີ້ມຂຶ້ນແຕ່ປີ 1976 ເປັນຕົ້ນມາ.
ທ່ານພັນຕະຣັຕນະ ພຣະສວັດ ພ້ອມດ້ວຍຍານາງຫງວນວິໄລຜູ້ເປັນພັນລະຍາ ລູກໆໄດ້ຍ້າຍເຂົ້າມາຕັ້ງຫລັກແຫລ່ງ ຢູ່ໃນສະຫະລັດ ໃນເດືອນກຸມພາປີ 1980 ໂດຍໄດ້ເຂົ້າມາອາໄສຢູ່ໃນເຂດເມືອງອາລິງຕັນພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ. ຊຶ່ງທ່ານພັນຕະໃຫ້ການຊີ້ແຈງກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ວ່າ:
ໃນເລື້ອງວຽກງານນັ້ນ ທ່ານພັນຕະກ່າວວ່າ ທ່ານໄດ້ເຮັດວຽກເຮັດການນຳລັດ ຖະບານທ້ອງຖິ່ນ ຊຶ່ງກໍເປັນອາຊີບທີ່ໝັ້ນຄົງພໍສົມຄວນ ແລະທ່ານກໍເຮັດວຽກນີ້ມາໄດ້ຫຼາຍຟ້າຫຼາຍປີແລ້ວ. ທ່ານພັນຕະເວົ້າສູ່ຟັງຕື່ມວ່າ:
ກ່ຽວກັບເລື້ອງຜົນປະໂຫຍດໃນເລື້ອງວຽກການນັ້ນ ທ່ານພັນຕະບອກວ່າ ກໍດີພໍສົມຄວນ ເພາະເວລາອອກກິນເບ້ຍບຳນານແລ້ວ ຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍຢ່າງ.
ທ່ານພັນຕະກ່າວສະຫລຸບວ່າ ເມືອງອາເລັກຊານເດຣຍ ເປັນເມືອງທີ່ສວຍງາມ ມີຄວາມເປັນຕາໜ້າຢູ່ ແລະກໍໃກ້ວຽກໃກ້ການ.
ຍານາງຫງວນວິໄລ ພຣະສວັດ ຜູ້ເປັນພັນລະຍາເວົ້າວ່າ ຍານາງມັກຫຼາຍ ເມືອງອາເລັກຊານເດຣຍ ຊຶ່ງຍານາງໃຫ້ຄວາມເຫັນຕື່ມດັ່ງນີ້:
ສ່ວນຍາເອື້ອຍຄຳເພັດ ວໍຣະສານ ຊຶ່ງໃນຂັ້ນຕົ້ນໄດ້ໄປຕົກຢູ່ລັດຄາລີຟໍເນຍ ແຕ່ໄດ້ຍົກຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ໃນເຂດພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ເມື່ອທ້າຍຊຸມປີ 1980. ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດ ໃຫ້ການຊີ້ແຈງວ່າ:
ຊີວິດການເປັນຢູ່ ໃນເຂດພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍເປັນແບບໃດນັ້ນ ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດເວົ້າວ່າ ມີຄວາມສະດວກສະບາຍຫຼາຍ ຍ້ອນເຫດຜົນຫຼາຍອັນຫຼາຍແນວ ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດ ໃຫ້ຄວາມເຫັນເພີ້ມຕື່ມວ່າ:
ໃນເລື້ອງອາຫານການກິນມາຈາກເຂດເອເຊຍນັ້ນ ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດກ່າວວ່າ ມີຫຼາຍຢູ່ເຖິງແມ່ນວ່າຈະບໍ່ມີຫຼາຍ ຄືກັນກັບເຂດທີ່ຢູ່ນອກອອກໄປ ແຕ່ກໍມີພຽງພໍ ກັບຄວາມຕ້ອງການຢູ່.
ກ່ຽວກັບເລື້ອງລ້າເລື້ອງການນັ້ນ ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດເວົ້າວ່າ ຄົນລາວເຮົາສ່ວນຫຼາຍກໍບໍ່ໄດ້ເຮັດວຽກຢູ່ໃນເຂດອາລິງຕັນແລ້ວ ແລະເວລານີ້ຄົນລາວກໍໄດ້ພາກັນຍົກຍ້າຍອອກໄປຢູ່ທາງນອກຫຼາຍຂຶ້ນ. ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດກ່າວວ່າ:
ພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ມີຄວາມເປັນຕາໜ້າຢູ່ແບບໃດ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຍາເອື້ອຍຄຳເພັດ ທີ່ມາຈາກບ້ານມະໂນ ໃນແຂວງຫຼວງພະບາງ ຕົກລົງປົງໃຈຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນເຂດອາລິງຕັນ ມາຈົນຮອດປັດຈຸບັນ ຊຶ່ງຍາເອື້ອຍກ່າວກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້ວ່າ:
ບໍ່ວ່າຄົນລາວ ຈະໄປຕົກຢູ່ແຫ່ງຫົນໃດ ເພື່ອຮັກສາໄວ້ຊຶ່ງຄວາມເປັນເອກກະລັກຂອງຕົນ ແລະສະແດງໃຫ້ເຫັນ ເຖິງການມີໜ້າຂອງຄົນລາວ ທີ່ເຂົ້າມາອາໄສຢູ່ໃນເຂດພາກເໜືອຂອງລັດເວີຈີເນຍນັ້ນ ພວກເຂົາເຈົ້າ ກໍເລີ້ມພາກັນດີ້ນຮົນຂົນຂວາຍ ຫາທາງສ້າງວັດສ້າງວາ ເພື່ອເປັນທີ່ເພິ່ງທາງດ້ານຈິດໃຈ ຊຶ່ງຄວາມພະ ຍາຍາມຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ປະສົບຜົນສຳເລັດ ເວລາການສ້າງສາລາໂຮງທັມໃຫຍ່ວັດລາວພຸດທະວົງຊຶ່ງເປັນວັດໃຫຍ່ສຸດໃນເຂດພາກເໜືອລັດເວຈີເນຍແລ້ວ ໃນປີ 1991. ນອກຈາກວັດລາວພຸດທະວົງແລ້ວ ກໍມີການສ້າງ ວັດປ່າພຸດທະທາຣາມແລະເວລານີ້ ກໍມີວັດລາວພຸດທະເມດຕາ ທີ່ຍ້າຍໄປຈາກເມືອງລໍຕັນໄປຢູ່ເມືອງອັບເປີມາລໂບໂຣ ໃນລັດແມຣີແລນ.
ການມີໜ້າຂອງຄົນລາວ ໃນພາກເໜືອລັດເວີຈີເນຍ ຍັງໄດ້ເຮັດໃຫ້ຫຼາຍໆຢ່າງປ່ຽນແປງໄປ. ໃນດ້ານອາຫານການກິນ ເມື່ອປີ 1975 ກ່ອນຈະຊື້ເຂົ້າໜຽວຢູ່ໃນເຂດນີ້ໄດ້ ຕ້ອງໄດ້ໄປສັ່ງຢູ່ຮ້ານໄທຊຶ່ງມີພຽງບໍ່ເທົ່າໃດຮ້ານໃນເວລານັ້ນ ແລະ ຕ້ອງໃຊ້ເວລາອາທິດກວ່າໆ ກ່ອນທີ່ເຂົ້າດັ່ງກ່າວ ຈະມາຮອດ. ແຕ່ດຽວນີ້ ເຂົ້າໜຽວດີໆ ມີຂາຍກັນເກື່ອນກາດຢູ່ຕາມຮ້ານຄ້າ ແມ່ນແຕ່ຮ້ານຄ້າອາເມຣິກັນກໍມີ ແລະນອກນັ້ນ ຍັງມີອາຫານທີ່ຫາຍາກຕ່າງໆໃນເມື່ອກ່ອນ ກໍມີຂາຍກັນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຕະຫຼອດຮອດໝາກໄມ້ເຂດເມືອງຮ້ອນ ແລະປູປານານ້ຳ ຜັກໝີ່ ແມ່ນແຕ່ຢານາງ ຜັກສະແງງ ຜັກສະເມັກ ຜັກຂະຫຍ້າ ໜໍ່ໄມ້ສົດ ກໍມີຂາຍກັນບໍ່ຄືແຕ່ກ່ອນ ໂດຍນຳເຂົ້າມາແຕ່ອາເມຣິກາໃຕ້.
ຮ້ານອາຫານລາວທີ່ມີຊື່ ຊຶ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມເປັນເອກກະລັກອີກຢ່າງນຶ່ງ ໃນການມີໜ້າຂອງຄົນລາວຢູ່ທີ່ນີ້ ກໍມີຮ້ານອາຫານຕິບເຂົ້າ ຢູ່ຖະໜົນ 14 ໃນນະຄອນຫຼວງວໍຊິງຕັນ ຊຶ່ງໄດ້ເປີດບໍລິການມາໄດ້ຫຼາຍປີແລ້ວ ແລະກ່ອນໜ້ານັ້ນ ເຈົ້າຂອງຮ້ານດັ່ງກ່າວ ກໍໄດ້ເປີດຮ້ານອາຫານປາແດກໃນເຂດເມືອງຟອລສ໌ເຈີສ ແລະຮ້ານອາຫານ ທັງສອງນີ້ ແມ່ນໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຢ່າງກວ້າງຂວາງ ທັງຈາກຄົນລາວ ແລະຕ່າງປະເທດ ແລະກໍຕິດອັນດັບຮ້ານ ອາຫານດີເດັ່ນມາໂດຍຕະຫຼອດ.
ຊາວລາວໃນຂົງເຂດພາກເໜືອຂອງລັດເວີຈີເນຍ ຊຶ່ງໃນປັດຈຸບັນນີ້ ມີຈຳນວນ ຫຼາຍພັນຄົນ ຕ້ອງໄດ້ປຸ້ມລຸມສາມັກຄີກັນ ເພື່ອໃຫ້ພວກລູກຫຼານທີ່ເປັນຄົນອາເມຣິກັນເຊື້ອສາຍລາວ ສາມາດສືບສານຕໍ່ ປະເພນີອັນດີງາມ ຂອງລາວເອົາໄວ້.
