ທາງການລາວມີພະນັກງານກວດກາ ທີ່ປະຕິບັດໜ້າທີ່ໂດຍທຸດຈະລິດເພີ້ມຂຶ້ນນັບມື້ໄດ້
ກາຍເປັນຊ່ອງທາງໃຫ້ມີການສວຍໂອກາດລັກລອບນຳເຂົ້ານ້ຳມັນ ໂດຍບໍ່ເສຍພາສີ
ອາກອນເພີ້ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຊຶ່ງ ຊົງລິດ ໂພນເງິນ ລາຍງານຈາກບາງກອກ.
ທ່ານບຸນທອງ ຈິດມະນີ ຮອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແລະປະທານຄະນະກວດກາພັກລັດ ຖະແຫຼງວ່າ ໄດ້ມີການກວດກາບໍລິສັດທີ່ນຳເຂົ້ານ້ຳມັນຈາກຕ່າງປະເທດຈຳນວນ 20 ກວ່າບໍລິສັດໃນປີ 2019 ຜ່ານມາ ຊຶ່ງພົບວ່າຍັງມີການລັກລອບນຳເຂົ້ານ້ຳມັນຈາກຕ່າງປະເທດ ໂດຍບໍ່ເສຍພາສີອາກອນຢ່າງຖືກຕ້ອງເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ທີ່ເປັນການຮ່ວມມືກັນລະຫວ່າງບໍລິສັດນຳເຂົ້ານ້ຳມັນກັບພະນັກງານລັດ ທີ່ຮັບຜິດຊອບ ໃນການກວດກາການນຳເຂົ້ານ້ຳມັນ ຈາກຕ່າງປະເທດດັ່ງກ່າວ ຊຶ່ງກໍເຮັດໃຫ້ລັດຖະບານລາວສູນເສຍລາຍຮັບໄຢ່າງຫຼວງຫຼາຍທັງຍັງເປັນບັນຫາທີ່ມີທ່າອ່ຽງຢ່າງຮຸນແຮງຂຶ້ນນັບມື້ອີກດ້ວຍ ດັ່ງທີ່ທ່ານບຸນທອງ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນຕໍ່ກອງປະຊຸມວຽກງານກວດກາແຫ່ງຊາດປະຈຳປີ 2020 ວ່າ:
“ການກວດກາບັນດາບໍລິສັດນຳເຂົ້ານ້ຳມັນໃນທົ່ວປະເທດ 20 ກວ່າບໍລິສັດກ່ຽວກັບການຫລົບລ່ຽງພາສີ ແຕ່ວ່າກໍມີຜູ້ວິພາກວິຈານໄປນຳວ່າ ການໄລ່ລຽງກໍຍັງມີບໍລິສັດທີ່ໄລ່ລ່ຽງແບບລວມໆ ສົມຮູ້ຮ່ວມຄິດກັນລະຫວ່າງຜູ້ນຳເຂົ້ານ້ຳມັນກັບຜູ້ທີ່ເປີດປະຕູ ບາງເທື່ອໄລ່ລ່ຽງກັນໝົດ ອັນນີ້ອັນຕະລາຍແທ້ໆ ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ການສວຍໃຊ້ໜ້າທີ່ຂອງພະນັກງານ ສະມາຊິກພັກຂອງໄທເຮົາ ມັນກໍຢູ່ໃນລະດັບປານນັ້ນພູ້ນເດ.”
ທັ້ງນີ້ໂດຍການລັກລອບດັ່ງກ່າວ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ປະກອບການໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກສ່ວນຕ່າງຂອງລາຄານ້ຳມັນເຊື້ອໄຟທີ່ບໍ່ໄດ້ເສຍພາສີອາກອນຢ່າງຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍນັ້ນ ໃນອັດຕາ 39 ເປີເຊັນ ສຳລັບນ້ຳມັນແອັດຊັງພິເສດ 34 ເປີເຊັນ ສຳລັບນ້ຳມັນແອັດຊັງທຳມະດາ ແລະ 24 ເປີເຊັນ ສຳລັບນ້ຳມັນກາຊວນນັ້ນ ຊຶ່ງເມື່ອປະກອບກັບການກວດກາທີ່ບໍ່ເຂັ້ມງວດ ທັງຍັງມີປະສິດທິພາບຕ່ຳດ້ວຍແລ້ວຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີການລັກລອບຄ້ານ້ຳມັນເກີດຂຶ້ນຢ່າງກວ້າງຂວາງ ທີ່ຮູ້ກັນເປັນການພາຍໃນລະຫວ່າງຜູ້ຊື້ ຫຼືເຈົ້າຂອງປໍ້າກັບຜູ້ນຳເຂົ້ານ້ຳມັນດັ່ງທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະການຄ້າໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
ຈາກການສອບຖາມເຈົ້າຂອງປ້ຳ ບາງປ້ຳນີ້ກະແມ່ນເຈົ້າຂອງປ້ຳສະໝັກໃຈຊື້ມາເອງ ບາງປ້ຳກະບໍ່ຮູ້ເລື້ອງ ກະແມ່ນວ່າທາງບໍລິສັດໃຫຍ່ຫັ້ນ ມັນມີສອງແງ່ເນາະ ມັນຈະບໍ່ແມ່ນວ່າສະເພາະແຕ່ບໍລິສັດ ຫຼືວ່າສະເພາະແຕ່ເຈົ້າຂອງປ້ຳ ມັນເປັນທັງສອງແງ່ເນາະ ອັນນີ້ໜີ້ເພາະວ່າກະມີ ແຕ່ລະມື້ມັນຈະມີຜູ້ຕິດຕໍ່ຂາຍນໍ້າມັນ ໂດຍສະເພາະລະແມ່ນລູກຄ້າລາຍໃຫຍ່ ໃຊ້ລົດຮຸ່ນໃດລະແກ່ເປັນຟຸ້ຍເປັນຟຸ້ຍໄປຂາຍ ໃຫ້ລາຄາຖືກ ມີກຳໄລລະກະຊື້ເປັນແນວນັ້ນເປັນແນວນັ້ນດຽວນີ້.
ໂດຍລາຄາຈຳໜ່າຍນ້ຳມັນໃນລາວຈະແຕກຕ່າງກັນຕາມໄລຍະທາງໃກ້-ໄກຂອງການຂົນສົ່ງກໍຄືລາຄາຈຳໜ່າຍນ້ຳມັນແອັດຊັງພິເສດ ແອັດຊັງທຳມະດາ ແລະກາ ຊວນຢູ່ເຂດນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະແຂວງວວຽງຈັນນັ້ນຈະມີລາຄາຈຳໜ່າຍທີ່ຖືກກວ່າຢູ່ແຂວງອື່ນໆລະຫວ່າງ 30 ກີບ ເຖິງ 760 ກີບຕໍ່ລິດ ເຊັ່ນທີ່ແຂວງພົງສາລີ ເປັນເຂດທີ່ນ້ຳມັນມີລາຄາຈຳໜ່າຍສູງທີ່ສຸດໃນລາວ.
ສ່ວນເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນສູງໃນກະຊວງວິທະຍາສາດ ແລະເທັກໂນໂລຈີ ເປີດເຜີຍວ່າການອະນຸຍາດໃຫ້ມີການນຳເຂົ້ານ້ຳມັນເພື່ອຕອບສະໜອງໃຫ້ກັບໂຄງການພັດທະນາຕ່າງໆ ທີ່ເປັນການລົງທຶນຂອງຕ່າງຊາດໃນລາວນັ້ນ ເຮັດໃຫ້ມີການລັກລອບຂົນສົ່ງນ້ຳມັນເຂົ້າມາໃນລາວເພີ້ມຂຶ້ນ ເພາະບໍລິສັດຕ່າງຊາດທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດດັ່ງກ່າວສາມາດຂົນສົ່ງນ້ຳມັນເຂົ້າມາໃນລາວໄດ້ເຖິງ 16 ດ່ານຊາຍແດນ ເຮັດໃຫ້ການກວດກາໄດ້ບໍ່ທົ່ວເຖິງ ທັງຍັງປາກົດວ່າມີການລັກລອບຂົນນ້ຳມັນຄຸນນະພາບຕ່ຳເຂົ້າມາຈຳໜ່າຍໃນລາວອີກດ້ວຍ.
ທາງດ້ານເຈົ້າໜ້າທີ່ທະນາຄານພັດທະນາເອເຊຍ (ADB) ປະຈຳລາວ ຢືນຢັນວ່າການຊົມໃຊ້ນ້ຳມັນເພີ້ມຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ລາວປະເຊີນກັບການຂາດດຸນບັນຊີການຊຳລະເງິນເພີ້ມຂຶ້ນທຸກປີ ເຊັ່ນໃນປີ 2019 ປາກົດວ່າລາວຂາດດຸນບັນຊີການສຳລະເງິນເກີນກວ່າ 15 ເປີເຊັນ ຂອງຍອດຜະລິດຕະພັນລວມ (GDP) ສ່ວນການນຳເຂົ້ານ້ຳມັນຫຼາຍກວ່າ 1,960 ລ້ານລິດ ເພີ້ມຂຶ້ນກວ່າ 12 ເປີເຊັນ ທຽບກັບປີ 2018 ນັ້ນ ຍັງບໍ່ລວມເຖິງການນຳເຂົ້ານ້ຳມັນຈາກຈີນກວ່າ 100 ລ້ານລິດເພື່ອສະໜອງໃຫ້ການສ້າງທາງລົດໄຟລາວ-ຈີນແຕ່ຢ່າງໃດ.
