ທ່ານຜູ້ຟັງທັງຫຼາຍ ໃນລາຍການຊີວິດຊາວລາວປະຈຳວັນແລງ
ພະຫັດ ມື້ນີ້ິ ເຮົາຈະນຳເອົາການສຳພາດກັບ ທ່ານ Seng Fo
Chao ສະມາຊິກເຜົ່າມ້ຽນ-ອາເມຣິກັນ ຜູ້ສຳຄັນ ປັດຈຸບັນນີ້ ຕັ້ງ
ຖິ່ນຖານຢູ່ ລັດ Oregon ພາກຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງ ສະຫະ
ລັດ ມາສເນີທ່ານ. ຊາວມ້ຽນ ແມ່ນໜຶ່ງໃນຈໍານວນບັນດາຊົນເຜົ່າ
ລາວ ທີ່ໄດ້ເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ຢູ່ໃນ ສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ ຕັ້ງແຕ່ປີ 1975 ແລະບັດນີ້ໄດ້
ກາຍມາເປັນ ພົນລະເມືອງທີ່ດີຂອງປະເທດ. ພື້ນຖານຄວາມເປັນມາຂອງ ທ່ານ Seng Fo Chao ແລະພີ່ນ້ອງຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ເປັນຢ່າງໃດ ກິ່ງສະຫວັນ ຈະມີຄຳຕອບດັ່ງກ່າວມາ
ສະເໜີທ່ານ.
ສະບາຍດີປີໃໝ່ ທ່ານຜູ່ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ມື້ນີ້ແມ່ນວັນພະຫັດ ອາທິດທຳອິດຂອງລາຍການ
ຊີວິດຊາວລາວ ປະຈຳປີ 2016. ເພາະສະນັ້ນ ເຮົາຈຶ່ງຖືວ່າເປັນໂຊກດີທີ່ໄດ້ເລີ້ມປີໃໝ່
ໂດຍການສຳພາດ ກ່ຽວກັບຊີວີດຄວາມເປັນມາ ແລະການເປັນຢູ່ຂອງພີ່ນ້ອງເຊື້ອສາຍ
ລາວເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນຂອງເຮົາ ທ່ານ Seng Fo Chao. ປັດຈຸບັນນີ້ ທ່ານ Chao ຕັ້ງ
ຖິ່ນຖານຢູ່ທີ່ ລັດ Oregon ທາງພາກຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ ຂອງ ສະຫະລັດ.
ເປັນທີ່ຮູ້ກັນແລ້ວວ່າ ປະຊາກອນລາວ ປະກອບກັນດ້ວຍຫລາຍຊົນຊາດຊົນເຜົ່າ ແລະ
ເປັນເວລາອັນດົນນານທີ່ ລັດຖະບານລາວ ຢູ່ໃນທຸກສະໄໝ ໄດ້ພະຍາຍາມສໍາຫລວດ
ເກັບກໍາເອົາຂໍ້ມູນຂອງເຜົ່າຕ່າງໆ ໃຫ້ເປັນທີ່ສົມບຸນແບບ. ແຕ່ວ່າໄດ້ປະສົບກັບຄວາມ
ສັບສົນຫລາຍຢ່າງ ລະຫວ່າງສາຍພົວພັນຂອງເຜົ່າຕ່າງໆ. ເພາະສະນັ້ນ ເພື່ອຕັດບັນຫາ
ຫຍຸ້ງຍາກດັ່ງກ່າວ ປັດຈຸບັນນີ້ ທາງການລາວ ຈຶ່ງຮ້ອງແຕ່ພຽງສອງເຜົ່າໃຫຍ່ໆ ຄືເຜົ່າ
ລາວສູງ ແລະເຜົ່າລາວລຸ່ມ. ເຜົ່າລາວສູງປະກອບດ້ວຍບັນດາຊົນເຜົ່ານ້ອຍໆຕ່າງໆທີ່ຢູ່
ຕາມພູຜາພາກເໜືອຂອງລາວ ແລະເຜົ່າລາວລຸ່ມປະກອບດ້ວຍ ຊົນຊາດລາວ ທີ່ພາກັນ
ຢູຸ່ກິນຕາມດິນພຽງທົ່ວໄປ.
ອ້າງອິງຕາມບັນທຶກປະຫວັດສາດ ແລະການຄົ້ນຄວ້າແລ້ວ ຊາວຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ແມ່ນເຜົ່າ
ດຽວກັນ ທີ່ມີປະຫວັດສາດອັນຍາວນານ ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນປະເທດຈີນ. ເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ
ໄດ້ຖືກຮ້ອງໂດຍຊື່ຕ່າງໆນາໆຈາກຈີນ ຮວມທັງຊື່ທີ່ເຂົາເຈົ້າຮັບເອົາບໍ່ໄດ້ ແຕ່ວ່າສາຍ
ພົວພັນຂອງເຂົາເຈົ້າກັບຈີນ ມັກຈະມີການຄັດແຍ່້ງກັນຢ່າງຮ້າຍແຮງໃນການອອກສຽງ.
ເມື່ອຕົກມາເຖິງສະໄໝ ປະຕິວັດປະຊາຊົນຈີນ ຂອງ Mao Zedong ຜູ້ນຳປະຕິວັດຈີນ
ແຜ່ນດິນໃຫຍ່ ໃນປີ 1949 ຊາວມ້ຽນ ຫລືຢ້າວ ຈຶ່ງໄດ້ຮັບຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຫລາຍຂື້ນ.
ກ່ອນໜ້ານັ້ນຊາວມ້ຽນຮູ້ກັນວ່າ Iu-Mienh ທີ່ອີກຊື່ນຶ່ງກໍຄື Man, Yao Yiu ຫລື Iu ໄດ້
ເກີດມີການຂັດແຍ້ງກັນຢູ່ເປັນປະຈຳກັບ ລັດຖະບານຈີນ ແລະມີຮ່ອງຮອຍ ໃນປະຫວັດ
ສາດ ມາຕັ້ງແຕ່ສະໄໝໂບຮານນະການ ຂອງການຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ຂົງເຂດ ແມ່ນໍ້າເຫລືອງ
ຂອງຈັກກະພັດ Huangdi ປີ 2697-2597 ຫລືສາມພັນປີ ກ່ອນການປະສູດຂອງ
ພະເຍຊູ.
ຕະຫລອດປະຫວັດສາດອັນຍາວນານ ການດຳລົງຊີວີດຂອງຊົນເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ນີ້ໄດ້
ມີການປະສົມປະສານກັນກັບເຜົ່າອື່ນໆ ແຕກແຍກກັນອອກໄປ ແລະເຄື່ອນຍ້າຍລົງມາ
ທາງພາກໃຕ້ຂອງແຜ່ນດິນຈີນ ຄືດັ່ງປະຫວັດຄວາມເປັນມາຂອງ ອ້າຍລາວ. ເນື່ອງຈາກ
ສົງຄາມລະຫວ່າງເຜົ່າພັນຢູ່ໃນປະເທດຈີນ ປະຊາກອນເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ຈຶ່ງໄດ້ເລີ້ມ
ເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນແຜ່ນດິນລ້ານຊ້າງ ປະມານປີ 1800 ຫາ 1850.
ເອົາທໍ່ນັ້ນກ່ອນເໜາະທ່ານ ສຳລັບປະຫວັດອັນເກົ່າແກ່ຂອງຊົນເຜົ່າມ້ຽນດັ່ງກ່າວ. ບັດນີ້
ເຮົາຈະພາຫັນໄປເບ່ິງຊີວິດໃໝ່ຂອງພວກຄົນດ່ັງກ່າວນີ້ວ່າ ເຖິງປັດຈຸບັນພວກເຂົາເຈົ້າ
ພາກັນຢູ່ກິນມາຈັ່ງໃດ ດັ່ງທ່ານ Seng Fo Chao ບັນລະຍາຍວ່່າ ຄອບຄົວຂອງທ່ານ
ໄດ້ພະຈົນໄພມາເລື້ອຍໆ ຈົນຕົກມາເຖິງດິນແດນທີ່ເຄີຍຮ້ອງກັນວ່າ ພະລາຊະອານາ
ຈັກລາວ ຈາກປີ 1953-1975.
ທ່ານ Seng Fo Chao ແມ່ນປະຊາຊົນເຊື້ອສາຍລາວເຜົ່າມ້ຽນຜູ້ໜຶ່ງ ທີ່ໄດ້ເກີດໃຫຍ່ຢູ່
ໃນສະໄໝການກໍ່ຕັ້ງເປັນປະເທດລາວໃໝ່ ຫລື ພະລາຊະອານາຈັກລາວ ທີ່ຫາກໍໄດ້
ຮັບເອກກະລາວ ຈາກຝຣັ່ງ ໃນປີ 1953. ທ່ານ Seng Fo Chao ໄດ້ເລົ່າເຖິງຊີວິດໃນ
ເວລາຍັງເປັນເດັກນ້ອຍວ່າ ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ໄດ້ພາຍົກຍ້າຍຈາກເມືອງສິງ ລົງມາຢູ່
ສາມຫລ່ຽມຄໍາ ບ່ອນທີ່ທ່ານ ໄດ້ເລີ້ມຮັບການສຶກສາ ແລະເຕີບໃຫຍ່ຢູ່ທີ່ນັ້ນ ຊຶ່ງທ່ານໄດ້
ກ່າວກ່ຽວກັບຊີວິດບັ້ນນີ້ວ່າ :
ເຖິງແມ່ນວ່າ ລາວໄດ້ຮັບເອກກະລາດ ເປັນປະເທດທີ່ເກີດຂື້ນໃໝ່ ກາງສັດຕະວັດທີ 20
ແຕ່ຍັງດຳເນີນຢູ່ພາຍໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງຂອງຝຣັ່ງ. ໃນລະຍະ 83 ປີ ພາຍໃຕ້ການເປັນຫົວ
ເມືອງຂື້ນຂອງຝຣັ່ງນັ້ນ (1892-1953) ຝຣັ່ງບໍ່ໄດ້ສ້າງສາພັດທະນາອັນໃດໄວ້ໃຫ້ແກ່
ລາວ ໂດຍສະເພາະກໍຄື ບໍ່ມີໂຮງຈັກໂຮງງານ ແລະສະຖາບັນການສຶກສາໃດໆ. ເອກກະ
ລາດລາວ ໃນເວລານັ້ນໄດ້ຕິດຕາມມາດ້ວຍເງົາມືດຂອງສົງຄາມເຢັນ ເວລານັ້ນ ບັນດາ
ຊາວໜຸ່ມລາວ ໄດ້ຖືກເກນເຂົ້າເປັນທະຫານເພື່ອປ້ອງກັນປະເທດ ແລະອີກພາກ ສ່ວນ
ໜຶ່ງ ກໍໄດ້ຖືກຮ້ອງເຂົ້າໄປຮັບໃຊ້ເປັນທະຫານຮັບຈ້າງຂອງ ສະຫະລັດ ຫລື Special
Guerilla Unit (SGU) ປະສານງານກັບກອງທັບ ແຫ່ງອະດີດພະລາຊະອານາຈັກລາວ
ຊຶ່ງທ່ານ Seng Fo ໄດ້ກ່າວເຖິງຊີວິດຂອງທ່ານຕອນນີ້ວ່າ :
ປັດຈຸບັນ ທ່ານ Seng Fo Chao ເປັນຜູ້ນຳສັງຄົມຊາວມ້ຽນ ທີ່ໜ້າສັນລະເສີນ ທ່ານເປັນ
ນັກປະຫວັດສາດເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ທ່ານໄດ້ເລົ່າເຖິງລາຍລະອຽດຄວາມເປັນມາສູ່ ວີໂອເອ ຟັງຢ່າງຍືດຍາວ. ນັບແຕ່ໄດ້ເດີນທາງມາຕັ້ງຊີວິດໃໝ່ຢູ່ໃນສະຫະລັດ ທ່ານບໍ່ໄດ້ລົດລະໃນຄວາມເປັນຫ່ວງກ່ຽວກັບພາສາ ແລະວັດທະນາທຳຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ແລະໄດ້ກ່າວເຖິງ
ຕອນນີ້ວ່າ :
ພີ່ນ້ອງລາວເຜົ່າຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ ໄດ້ເລີ້ມເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານໃໝ່ຢູ່ໃນ ສະຫະລັດ ແຕ່ປີ
1975. ທ່ານ Seng Fo Chao ໄດ້ສະລຸບໃນບັ້ນທ້າຍກ່ຽວກັບການດຳລົງຊີວິດຂອງ
ພີ່ນ້ອງເຜົ່າມ້ຽນດັ່ງນີ້ິ :
ຫລັງຈາກໄດ້ຮັບໃຊ້ ປະຊາສົງເຄາະ ປະຈຳເຂດ ລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ ໃນລັດ Oregon
ມາເປັນເວລາສາມທົດສະວັດແລ້ວ ທ່ານ Seng Fo Chao ບັດນີ້ຫາກໍລາອອກບຳນານ
ໃນເດືອນທັນວາ ທີ່ຜ່ານມານີ້ ແລະຫາກໍກັບມາຈາກປະເທດຈີນ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມປະຊຸມ
ກ່ຽວກັບ ສັງຄົມຢ້າວ ຫລືມ້ຽນ. ສຸດທ້າຍນີ້ ທ່ານ Seng Fo Chao ໄດ້ຝາກຄວາມຄິດ
ຮອດຄິດເຖິງ ຮັກແພງມາຍັງ ບັນດາຍາດຕິພີ່ນ້ອງຊາວລາວ ທີ່ຢູ່ທຸກຫົນແຫ່ງ ບໍ່ວ່າຈະຢູ່
ໃນ ແລະນອກປະເທດ ກໍຂໍໃຫ້ທຸກໆທ່ານຈົ່ງມີແຕ່ຄວາມຜາສຸກ ແລະຮັກແພງກັນຊົ່ວຟ້າ
ດິນສະຫລາຍ.
