ນັບແຕ່ຣັດເຊຍ ໄດ້ບຸກລຸກຢູເຄຣນໃນວັນພະຫັດແລ້ວນີ້ເປັນຕົ້ນມາປະຊາຊົນຢູເຄຣນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ໃນຕົວເມືອງໃຫຍ່ທີ່ຖືກທຳລາຍແລະປິດລ້ອມໂດຍທະຫານຣັດເຊຍ ແມ່ນໄດ້ຮັບຄວາມເດືອດຮ້ອນ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ຫລາຍແສນຄົນອົບພະຍົບຫລົບໜີໄປຫາປະເທດໃກ້ຄຽງເຊັ່ນໂປແລນ, ຣູມາເນຍ ແລະໂມລໂດວາ. ສ່ວນພວກທີ່ຍັງຢູ່ນັ້ນ ກໍຕ້ອງໄດ້ຫລົບໄພໄປຢູ່ໃນສະຖານທີ່ຕ່າງໆ ຫລືໃນບ້ານເຮືອນຂອງຕົນ. ທ່ານວິຣະຈິດ, ອະດີດນັກສຶກສາຈາກລາວ ທີ່ໄດ້ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເມືອງຄາກີບຂອງຢູເຄຣນ ຫລັງຈາກໄປສຶກສາຮ່ຳຮຽນໃນດິນແດນແຫ່ງນັ້ນ ຊຶ່ງກ່ອນປີ 1991 ເຄີຍເປັນສ່ວນນຶ່ງຂອງອະດີດສະຫະພາບໂຊຫວຽດ. ໃນວັນອັງຄານຜ່ານມານີ້ ກໍຄືມື້ທີ່ຣັດເຊຍ ຍິງລູກສອນໄຟ ໃສ່ຫ້ອງການລັດຖະບານເມືອງໃນຈະຕຸລັດກາງນັ້ນ ທ່ານໄດ້ສົ່ງຂໍ້ຄວາມຫາເພື່ອນຂອງທ່ານຢູ່ສະຫະລັດ ຜ່ານທາງເຟັສບຸກແບບສ່ວນຕົວວ່າ “ກໍຄືດັ່ງສອງ-ສາມມື້ຜ່ານມາ, ບໍ່ໄດ້ອອກໄປໃສ, ຊື້ຂອງກິນມາປະໄວ້ແລ້ວກໍຢູ່ເຮືອນ. ອີກຢ່າງເພິ່ນກໍບໍ່ໃຫ້ອອກເຮືອນເລີຍ ແຕ່ 4 ໂມງແລງ ຫາ 6 ໂມງເຊົ້າ.” ທ່ານເວົ້າອີກວ່າເນື່ອງຈາກ “ສັນຍານອິນເຕີແນັດບໍ່ສະຖຽນ, ຂາດໆ ຫາຍໆຈຶ່ງບໍ່ສາມາດສື່ສານແບບລົມກັນໄດ້ສະນັ້ນມີຫຍັງກໍຂຽນ ຫາກັນເອົາ ຊຶ່ງບາງເທື່ອກໍໄວ, ບາງເທື່ອກໍຊ້າແດ່.”
ກ່ອນໜ້ານີ້ກໍຄືໃນວັນເສົາຜ່ານມາຫລັງຈາກຣັດເຊຍໄດ້ເລີ້ມໂຈມຕີຢູເຄຣນມາໄດ້ສອງວັນນັ້ນ ທ່ານສົ່ງຂໍ້ຄວາມບອກວ່າ “ສະພາບເຄັ່ງຕຶງສົມຄວນ. ຫ້າງສັບພະສິນຄ້າ ຫລື supermarket ກໍເຮັດວຽກຕາມປົກກະຕິ ແຕ່ກໍມີຄົນຫລາຍກວ່າ ທຳມະດາ, ພະນັກງານຂາຍເຄື່ອງເອົາສິນຄ້າອອກມາຢາຍນຳຈົນບໍ່ທັນ. ລຽນແຖວຈ່າຍເງິນກໍຢາກດົນແດ່ເກືອບຮອດ 2 ຊົ່ວໂມງ.”
ເມືອງຄາກີບຊຶ່ງຮູ້ກັນອີກຊື່ນຶ່ງວ່າຄາກົບນັ້ນ ເປັນເມືອງທີ່ສວຍງາມ ແລະຜູ້ຄົນມີຈິດໃຈເອື້ອເຟື້ອເພື່ອແຜ່. ເມື່ອມັນຖືກທຳລາຍເຊັ່ນນີ້ເຮັດໃຫ້ທ່ານອະນຸສິດ ອິນທະພອນ, ຈາກລັດເພັນຊີວາເນຍ ຊຶ່ງເປັນອະດີດນັກສຶກສາຢູ່ມົສກູ ແລະເຄີຍ ໄດ້ໄປຢ້ຽມຢາມເມືອງນັ້ນໃນຊຸມທ້າຍປີ 1980 ນັ້ນສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກອອກມາວ່າ:
ຄາກີບທີ່ຢູ່ພາກຕາເວັນອອກສຽງເໜືອເປັນເມືອງໃຫຍ່ອັນດັບສອງຂອງຢູເຄຣນຮອງຈາກນະຄອນຫລວງກີຢິບ ແລະຢູ່ດ່ານໜ້າຂອງປະເທດ ເພາະມັນມີຊາຍແດນຕິດກັບເຂດລູຮານ ແລະໂດນແນັດທີ່ຫາກໍ່ແຍກໂຕອອກພາກຕາເວັນອອກຂອງຢູເຄຣນ ແລະກາຍເປັນສອງປະເທດເອກກະລາດ ເມື່ອມໍ່ໆມານີ້ ຊຶ່ງຕໍ່ມາທ່ານວລາດິເມຍ ປູຕິນກໍໄດ້ສັ່ງໃຫ້ທະຫານຣັດເຊຍເຂົ້າໄປໃນເຂດດັ່ງກ່າວກ່ອນ ຈະເປີດສາກບຸກລຸກຢູເຄຣນຢ່າງເຕັມສ່ວນ ໃນວັນພະຫັດແລ້ວນີ້.
