ລິ້ງ ສຳຫລັບເຂົ້າຫາ

ວັນພະຫັດ, ໐໓ ຕຸລາ ໒໐໒໔

ສົນທິສັນຍາຫ້າມລະເບີດຄລັສເຕີ ມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ວັນທີ 1 ສິງຫາ


ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍລະເບີດຄລັສເຕີ ເລີ່ມມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ ​ເມື່ອວັນອາທິດທີ 1 ເດືອນ ສິງຫານີ້ ໂດຍມີຜູ້ຮ່ວມລົງນາມ 107 ປະເທດ ທີ່ເຫັນພ້ອມກັບການຫ້າມໃຊ້ລະເບີດ ຄລັສເຕີນັ້ນ.

ສົນທິສັນຍາທີ່ມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ເມື່ອວັນອາທິດທີ 1 ສິງຫານີ້ ​ແມ່ນຫ້າມໃຊ້ ຜະລິດ ສະ​ສົມແລະ​ໂອນ​ຍ້າຍລະເບີດຄລັສ ເຕີ ຫລືລະເບີດບັ້ງ​ທີ່​ບັນຈຸລະ​ເບີດ​ນ້ອຍໆ​ຢູ່​ທາງ​ໃນ. ນອກ ນັ້ນແລ້ວ ສົນທິສັນຍາສະບັບນີ້ ຍັງກຳໜົົດໃຫ້ພວກປະ ເທດຕ່າງໆ​ ສະສາງກວາດລ້າງພື້ນທີ່ໜ້າດິນ ບ່ອນໃດທີ່ ຍັງມີລະເບີດຄລັສເຕີຕົກຄ້າງຢູ່ ແລະຊ່ວຍເຫລືອພວກໄດ້ ຮັບເຄາະ ທັງຫລາຍນັ້ນ ພ້ອມທັງກຳໜົດວັນເສັ້ນຕາຍ ສຳລັບທຳລາຍ​ແລະກຳຈັດລະເບີດຊະນິດດັ່ງກ່າວ ທີ່​ມີ​ສະ​ສົມ​ໄວ້​ນັ້ນ.

ທ່ານ ທໍມັສ ​ແນສ ຜູ້ປະສານງານກຸ່ມ​ຈັດ​ຕັ້ງປະສົມວ່າດ້ວຍລະເບີດຄລັສເຕີ ໄດ້ທໍາ​ການ ປຸກລະດົມໃຫ້ມີການຫ້າມລະເບີດດັ່ງກ່າວນີ້ ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2003 ເປັນຕົ້ນມາ. ທ່ານ​ແນສ ໄດ້ສົມທຽບສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍລະເບີດຄລັສເຕີສະບັບ​ນີ້ ​ໃສ່ກັບສົນທິສັນຍາສະບັບປີ 1997 ທີ່ຫ້າມລະເບີດຝັງດິນ ໂດຍທ່ານກ່າວວ່າ ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍລະເບີດຄລັສເຕີນີ້ ເປັນສົນທິ ສັນຍາທີ່ຄົບຖ້ວນຮອບດ້ານ ຊຶ່ງທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ:

ສົນ​ທິສັນຍາ​ທີ່​ວ່າ​ນີ້​ ແມ່ນເປັນ​ເວທີ ທີ່​ອໍານວຍ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ກວດ​ລ້າງສະ​ສາງ​ລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີ ​ໃຫ້​ໝົດ​ໄປ​ຈາກ​ໜ້າ​ດິນ ແລະ​ໃຫ້ການ​ຊ່ອຍ​ເຫລືອ​ແກ່​ຜູ້ໄດ້​ຮັບ​ເຄາະ​ຮ້າຍ ​ແລະ​ທຳ ລາຍ​ຄັງ​ແສງ​ລະ​ເບີດພວກ​ນັ້ນໃຫ້​ໝົດ​ໄປ ​ແລະ​ເພື່ອ​ຮັບປະກັນ​ວ່າພວກ​ປະ​ເທດ​ບໍລິຈາກ​ເງິນ​ຊ່ອຍ​ເຫລືອ ທໍາ​ການ​ຕິດ​ຕໍ່​ພົວພັນ​ກັນ​ກັບ​ພວກ​ປະ​ເທດທີ່ໄດ້​ຮັບ​ຜົນ​ກະທົບນັ້ນ ​ໃນ​ທາງ​ບວກ ​ເພື່ອໃຫ້ຊັບພະຍາກອນ​ຫລືເງິນ​ຫລື​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫລືອ​ຕ່າງໆ​ນັ້ນ ສາມາດໄປ​ຮອດ​ໄປ​ເຖິງ​ຂົງ​ເຂດ​ເຫລົ່າ​ນັ້ນ.

ລະເບີດຄລັສເຕີນີ້ແມ່ນເປັນລະເບີດທີ່ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຮ້າຍແຮງ ເພາະວ່າມັນ ບັນຈຸລະເບີດນ້ອຍໆ ຫລາຍຮ້ອຍລູກທີ່ຟົ້ງກະຈາຍ​ໄປທົ່ວ ແລະແຕກ​ຂຶ້ນໃນຂົງເຂດ ອັນກວ້າງຂວາງໄດ້. ລະເບີດລູກນ້ອຍໆຫລື ບອມບີທີ່ບໍ່ແຕກເວລາຕົກເຖິງດິນນັ້ນ ສາມາດກາຍເປັນລະເບີດຝັງດິນທີ່ເປັນໄພຂົ່ມຂູ່ຕໍ່ ປະຊາຊົນພົນລະເຮືອນເປັນເວລາ ດົນນານອີກຕໍ່​ໄປ ຫລັງຈາກເສິກສົງຄາມ​ໄດ້ສິ້ນສຸດລົງໄປແລ້ວ.

ສົນທິສັນຍາລະເບີດຄລັສເຕີດັ່ງກ່າວນີ້ ​ໄດ້ຖືກຜ່ານເອົາທີ່ກອງ​ປະຊຸມທີ່ເມືອງດັບບລິນ ​ໄອ​ແລນ​ເໜືອ ເມື່ອເດືອນພືດສະພາ ປີ 2008 ແລະໄດ້ເປີດໃຫ້ ປະ​ເທດຕ່າງໆເຊັນລົງນາມ ຮັບຮອງ​ເອົາທີ່ກຸງອອສໂລ ປະເທດນໍເວ ໃນທ້າຍປີດຽວ​ກັນນັ້ນ. ນໍເວ ເປັນປະເທດທຳອິດ ທີ່ເຊັນສົນທິສັນຍາສະບັບນີ້ ແລະປະເທດ ເລບານອນ ແລະລາວ ຊຶ່ງເປັນສອງປະເທດທີ່ ຍັງໄດ້​ຮັບຜົນກະທົບຈາກລະເບີດຄລັສເຕີສືບ​ຕໍ່​ມາ​ຢູ່​ນັ້ນ ກໍໄດ້ລົງນາມ ຕາມມາຢ່າງໄວ.

ປະທານາທິບໍດີ ບາຣັກ ໂອບາມາ ກໍໄດ້ລົງນາມ​ໃນກົດໝາຍທີ່ຫ້າມການສົ່ງອອກລະເບີດ ຄລັສເຕີ ທີ່ບໍ່ໄດ້ມາດຕະຖານບາງ​ຢ່າງ. ແຕ່ສະຫະລັດກໍຍັງບໍ່ທັນໄດ້ລົງນາມ​ເປັນ​ພາຄີໃນ ສົນທິສັນຍາວ່າດ້ວຍການຫ້າມລະເບີດຄລັສເຕີນີ້ເທື່ອ. ນອກນີ້ແລ້ວ ກໍມີ ຈີນ ອີສຣາ ແອລ ອິນເດຍ ປາກີສຖານ ແລະອີກ​ຫລາຍ​ປະ​ເທດ ທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ຕົກລົງ​ວ່າ​ຈະລົງນາມໃນ ສົນທິສັນຍາສະບັບນີ້ ໂຮມທັງປະເທດ ຈໍເຈຍ ແລະຣັດເຊຍ ກໍຍັງບໍ່ໄດ້ເຊັນລົງນາມ. ກຸ່ມສິ້ງຊອມສິດທິມະນຸດ ຫລື Human Rights Watch ກ່າວວ່າ ທັງສອງປະເທດນີ້ໄດ້ ໃຊ້ລະເບີດຄລັສເຕີ ໃນລະຫວ່າງການ​ສູ້​ລົບ​ກັນໃນປີ 2008 ກ່ຽວ​ກັບເຂດ Ossetia ໃຕ້ ທີ່​ຢາກ​ແຍກອອກຈາກຈໍເຈຍນັ້ນ.

ທ່ານແນສກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ ປາກົດວ່າ​ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງໃນທ່າ​ທີຂອງປະຊາຄົມນາໆຊາດ ກ່ຽວກັບລະເບີດຄລັສເຕີນີ້ ແລະນັ້ນ​ໄດ້​ມີຜົນກະທົບຕໍ່ພວກປະເທດ ທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ເຊັນຮັບຮອງ ​ເອົາ​ຂໍ້​ຕົກລົງ​ສະບັບ​ນີ້ ຊຶ່ງທ່ານຊີ້​ແຈງວ່າ:

ສິ່ງ​ທີ່ພວກ​ເຮົາ​ຫວັງ​ແລະ​ຄາດໝາຍ​ໄວ້​ນັ້ນ​ ກໍ​ແມ່ນ​ວ່າ ການ​ຕໍ່ຕ້ານ ພວກລະ​ເບີດ cluster ຢ່າງ​ແຂງ​ແຮງຂອງ​ປະຊາ​ຄົມນາໆ​ຊາດ ຈະ​ເລີ້ມ​ຍັງ​ຍັ້ງ​ການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ຕ່າງໆ​ຂອງ​ພວກ​ປະ​ເທດ​ເຫລົ່າ​ນີ້. ​ເຖິງ​ແມ່ນ​ພວກປະ​ເທດ​ເຫລົ່າ​ນີ້​ ຍັງ​ບໍ່​ທັນ​ໄດ້​ລົງ​ນາມ​ໃນ​ສົນທິສັນຍາ​ຢ່າງ​ເປັນ​ທາງ​ການກໍ​ຕາມ ​ແຕ່​ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ຈະ​ມີ​ຄວາມ​ຮູ້ສຶກ​ຖືກ​ກົດ​ດັນ​ ບໍ່​ໃຫ້​ໃຊ້ຫລື​ ຜະລິດ ຫລື​ໂອນ​ພວກອາວຸດ​ເຫລົ່າ​ນີ້​ໄປ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ອື່ນໆ​ຕື່ມ​ອີກ ​ແລະ​ ແນ່ ນອນ​ ອັນ​ນີ້​ແຫລະ​ແມ່ນ​ສິ່ງ​ທີ່ພວກ​ເຮົາ​ໄດ້​ເຫັນ​ ໃນໄລຍະ 10 ປີ​ຂອງ​ສົນທິສັນຍາ​ຫ້າມ​ລະ​ເບີດ​ຝັງ​ດິນ ຊຶ່ງໃນ​ປັດຈຸບັນ​ນີ້ ມີ​ປະ​ເທດຜະລິດ​ລະ​ເບີດ​ດັ່ງກ່າວ​ ໜ້ອຍ​ກວ່າ​ເກົ່າ​ຫລາຍ​. ​ເກືອບວ່າ​ບໍ່​ມີ​ຜູ້​ໃດ​ໃຊ້ລະ​ເບີດ​ຝັງ​ດິນ​ນີ້​ອີກ​ແລ້ວ ​ແລະ​ພວກ​ເຮົາ​ໄດ້​ເຫັນ​ພວກ​ລະ​ເບີດ​ດັ່ງກ່າວນີ້​ ​ເກືອບ​ວ່າ​ໄດ້ຖືກ​ກໍາຈັດ​ຖິ້ມແລະ​ບໍ່​ໄດ້​ຖືກ​ນໍາ​ມາ​ໃຊ້​ເປັນ​ອາວຸດ​ສົງຄາມ​ອີກແລ້ວ.

ທ່ານແນສ ກ່າວວ່າ ມີ 37 ປະເທດ​ແລ້ວ ທີ່ໄດ້​ໃຫ້ສັດຕະຍາບັນ​ແກ່ສົນ ທິສັນຍາສະບັບນີ້ ແລະກໍມີຫລາຍໆ ປະເທດທີ່ໄດ້ເລີ່ມ​ເອົາ​ບາດກ້າວ​ໄປ​ສູ່ກາ​ນລົງ​ນາມ. ກຸ່ມ​ປະສົມວ່າ​ດ້ວຍ ລະເບີດຄສັສເຕີຂອງທ່ານ​ແນ​ສ ກ່າວວ່າ ເມື່ອໝໍ່ໆມານີ້ທັງປະເທດ Moldova ແລະ ນໍເວ ຕ່າງກໍໄດ້ພາກັນທຳລາຍລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີ ຈໍານວນສຸດທ້າຍຂອງພວກຕົນ​. ສ່ວນປະເທດ ສະເປນ ກໍໄດ້ທຳລາຍສາງລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີຂອງຕົນ ເມື່ອປີຜ່ານມາ. ນອກນີ້ແລ້ວ ໃນປີ 2009 ປະເທດອາລເບເນຍກໍ​ໄດ້ເປັນພາຄີ​ສົນທິສັນຍາ​ນີ້ປະເທດທຳອິດ ທີ່​ໄດ້​ສໍາ​ເລັດ​ເສັດ​ສີ້ນການ​ເກັບ​ກູ້ລະເບີດຄລັສເຕີ ອອກ​ຈາກໜ້າດິນ​ຂອງ​ຕົນ. ອົງການປະສົມນີ້ເວົ້າຕື່ມວ່າ ຍັງມີເກືອບສິບກວ່າປະເທດ ໂຮມທັງອັງກິດນໍາ ທີ່ໄດ້ເລີ່ມທຳລາຍອາວຸດດັ່ງກ່າວນີ້ ແລ້ວເຊັ່ນກັນ.

ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຫ້ອງການກະຊວງຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ຮັບຜິດຊອບກິດຈະການເກັບກູ້ ລະເບີດແລະລົດປະລິມານອາວຸດຕ່າງໆ ກ່າວໃນປີ 2008 ນັ້ນວ່າ ລະເບີດຄລັສເຕີເປັນ ເຄຶ່ອງມືທີ່ຈຳເປັນໃນຄັງອາວຸດຂອງປະເທດໃດນຶ່ງ ​ແຕ່​ກໍ​ສາມາດສ້າງໃຫ້ມັນ ປອດ​ໄພ​ກວ່າ​ນັ້ນໄດ້ ສຳລັບພົນລະເຮືອນ.

ໃນ​ປີ​ດຽວ​ກັນ​ນັ້ນ​ ກະຊວງ​ປ້ອງ​ກັນ​ປະ​ເທດ​ສະຫະລັດ​ກໍໄດ້ຈັດ​ຕັ້ງ​ປະຕິບັດນະ​ໂຍບາຍ ວ່າ​ດ້ວຍ​ລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີ​ຊຸດ​ປັດຈຸບັນ​ຂອງ​ຕົນ. ຈຸດສໍາຄັນ​ທີ່​ສຸດຂອງ​ນະ​ໂຍບາຍນີ້​ ກໍແມ່ນ​ວ່າ ຫລັງ​ຈາກ​ປີ 2018 ​ໄປ​ແລ້ວ ກອງທັບ​ສະຫະລັດ​ຈະ​ໃຊ້​ແຕ່​ລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີ​ທີ່​ບັນຈຸ​ລະ​ເບີດ​ນ້ອຍ​ໆ ຫລື​ບອມບີ ທີ່​ຈະ​ບໍ່​ແຕກນັ້ນ ໜ້ອຍກວ່າ​ນຶ່ງ​ເປີ​ເຊັນ​ເທົ່າ​ນັ້ນ ຊຶ່ງນີ້​ກໍ​ຈະເປັນ​ການ​ລົດ​ຜ່ອນ​ຈຳນວນລູກ​ລະ​ເບີດ​ບອມບີ​ທີ່​ບໍ່​ແຕກ​ ທີ່​ຈະ​ກາຍ​ເປັນ​ລະ​ເບີດ​ຝັງ​ດິນ​ນັ້ນລົງ​ໄດ້​ຫລາຍ. ກອງທັບ​ສະຫະລັດ​ກ່າວ​ວ່າ ຕົນ​ໄດ້​ໃຊ້​ລະ​ເບີດ​ຄລັສ​ເຕີ​ທີ່​ວ່າ​ນີ້​ ໃນ​ລະຫວ່າງ​ສົງຄາມ​ອີ​ຣັກ.

ທ່ານ​ແນສ ຜູ້ນໍາພາ​ໃນ​ການ​ປຸກລະດົມຕໍ່ຕ້ານ​ລະ​ເບີດຄລັສ​ເຕີ ກ່າວ​ວ່າ ​ວ່າພວກ​ປຸກລະດົມ​ທັງຫລາຍ​ກຳລັງ​ຕັ້ງໜ້າ​ລໍ​ຄອຍ ກອງ​ປະຊຸມ​ຂອງ​ພວກ​ປະ​ເທດ​ພາຄີ​ໃນ​ສັນ​ທິສັນຍາ​ສະບັບ​ນີ້ເທື່ອ​ທຳ​ອິດ ຊຶ່ງຈະ​ໄດ້​ຈັດຂື້ນໃນ​ເດືອນ​ພະຈິກປີ​ນີ້ ທີ່ ​ສປປ ລາວ.

ເວລາ​ນີ້​ຍັງ​ບໍ່​ຮູ້​ຢ່າງ​ແຈ້ງ​ຂາວ​ເມື່ອ​ວ່າ ສະຫະລັດ​ຈະ​ສ່ົ່ງ​ຜູ້​ສັງ​ເກດ​ການ​ຂອງ​ຕົນ​ໄປ​ຮ່ວມ​ໃນ ​ກອງ​ປະຊຸມ​ນັ້ນຫລື​ບໍ່ ​ເຖິງ​ແມ່ນ​ວ່າ​ສະຫະລັດ​ຍັງ​ບໍ່ໄດ້​ລົງ​ນາມ​ຮັບຮອງ​ເອົາ​ສົນທິສັນຍາ ​ສະບັບ​ດັ່ງກ່າວ​ນັ້ນ​ກໍ​ຕາ​ມ.

XS
SM
MD
LG