ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ:
ຂະນະນີ້ ມຽນມາກໍາລັງປ່ຽນແປງ ແລະຄວາມສໍາພັນກັບບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ ກໍກໍາລັງປ່ຽນແປງໄປຄືກັນ.
ບັດນີ້ ທ່ານນາງ ອອງຊານ ຊູຈີ ຜູ້ນໍາປະຊາທິປະໄຕມຽນມາ ກໍໄດ້ເປັນສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດແລ້ວ. ທ່ານນາງ ຮິລແລຣີ ຄລິນຕັນ ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ໄດ້ເປັນແຂກຜູ້ມີກຽດຂອງປະເທດ. ແລະບັນດາຜູ້ນໍາປະເທດຕາເວັນຕົກກ່າວວ່າ ສົມຄວນມີການເປີດຄວາມສໍາພັນກັນຄືນໃໝ່ເທື່ອລະຂັ້ນກັບ ມຽນມາ ເພື່ອສະໜອງຕອບການປະຕິຮູບທາງການເມືອງໃນປະເທດດັ່ງກ່າວ.
ປະທານາທິບໍດີ ບາຣັກ ໂອບາມາ ກ່າວຢູ່ທີ່ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ G8 ຢູ່ໃກ້ໆວໍຊິງຕັນ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ ວ່າ:
“ພວກເຮົາຫຼາຍຄົນໄດ້ລົງມືປະຕິບັດການ ເພື່ອເປີດການຄ້າແລະການລົງທຶນກັບມຽນມາ ເປັນເທື່ອທໍາອິດໃນຮອບຫຼາຍສິບປີ ແລະພວກເຮົາກໍໄດ້ມີການປຶກສາຫາລືກັນກັບຄະນະນໍາພາຢູ່ທີ່ນັ້ນ. ຄວາມຫວັງຂອງພວກເຮົາ ກໍແມ່ນວ່າ ຂັ້ນຕອນທີ່ວ່ານີ້ຈະດໍາເນີນສືບຕໍ່ໄປ ແລະພວກເຮົາກໍຈະເຮັດທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງທີ່ພວກເຮົາສາມາດເຮັດໄດ້ ເພື່ອຊຸກຍູ້ຂັ້ນຕອນອັນນີ້.”
ແຕ່ວ່າ ການໂຍະຍານການລົງໂທດ ຂອງສະຫະພາບຢູໂຣບແລະສະຫະລັດ ຕໍ່ມຽນມາ ມີຄວາມໝາຍຢ່າງໃດ ສໍາລັບຄວາມສໍາພັນດ້ານການຄ້າທີ່ມີມາດົນນານຂອງມຽນມາ ກັບຈີນນັ້ນ?
ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດມຽນມາ ທ່ານ Wunna Maung Lwin ກ່າວວ່າ ທ່ານບໍ່ຄາດໝາຍວ່າ ຈະມີການລົດນ້ອຍຖອຍລົງໃນການລົງທຶນຂອງຈີນ. ໃນກອງປະຊຸມຖະແຫລງຂ່າວຮ່ວມກັນກັບ ທ່ານນາງ ຮິລແລຣີ ຄລິນຕັນ ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ເມື່ອບໍ່ນານມານີ້ ທ່ານກ່າວວ່າ:
“ພວກເຮົາໄດ້ມີການຮ່ວມມືທີ່ດີຫລາຍກັບຈີນ ເພາະສະນັ້ນ ຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງບໍ່ຄິດວ່າ ມັນຈະແຕະຕ້ອງໄປເຖິງຄວາມສໍາພັນໃນອະນາຄົດກັບຈີນດອກ.”
ທ່ານນາງ ຮິລແລຣີ ຄລິນຕັນ ລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດສະຫະລັດ ກ່າວວ່າ ສະຫະລັດຮັບຮູ້ຄວາມສໍາພັນ ລະຫວ່າງມຽນມາແລະຈີນ. ທ່ານນາງ ຄລິນຕັນ ກ່າວຕໍ່ໄປວ່າ:
“ເລື້ອງນີ້ມັນບໍ່ກ່ຽວກັບປະເທດອື່ນໃດ ມັນກ່ຽວກັບພວກເຮົາເອງ. ມັນມີຮາກເຫງົ້າມາຈາກ ການປ່ຽນແປງຕ່າງໆທີ່ພວກເຮົາໄດ້ເຫັນມັນເກີດຂຶ້ນມາ ແລະຈາກຄວາມປາດຖະໜາຂອງພວກເຮົາ ທີ່ຢາກສະໜັບສະໜຸນການປ່ຽນແປງ ເຫຼົ່ານັ້ນ ໃຫ້ມີໄປຢ່າງຕໍ່ເນຶ່ອງ.”
ທ່ານ Doug Bandow ທີ່ສະຖາບັນ Cato Institute ຂອງວໍຊິງຕັນ ກ່າວວ່າ ທັງມຽນມາ ແລະຈີນ ກໍກໍາລັງປ່ຽນແປງ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາອັງກິດ:
ທ່ານ Bandow ກ່າວວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍາລັງເຫັນກັນຢູ່ໃນມຽນມາ ການເຄຶ່ອນໄຫວແບບນີ້ໄປຍັງຝ່າຍຕາເວັນຕົກນັ້ນ. ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຄວາມເປັນຫ່ວງສ່ວນນຶ່ງນັ້ນ ແມ່ນກ່ຽວກັບຄວາມສໍາພັນທີ່ແໜ້ນແຟ້ນກັບປັກກິ່ງ ຊຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ຈີນກໍກໍາລັງຮຽນຮູ້ວ່າຕົນຈະຕ້ອງໄດ້ເຂົ້າພົວພັນທາງການທູດນັ້ນນໍາເຊັ່ນກັນ.”
ທ່ານ Bandow ເຊຶ່ອວ່າ ເຫດຜົນໃນການປະຕິຮູບຂອງມຽນມາ ສ່ວນນຶ່ງແມ່ນມາຈາກການທີ່ມຽນມາບໍ່ຢາກໃຫ້ຕົນເປັນຄືກັບເກົາຫຼີເໜືອ ຄືເປັນປະເທດຍາກ ຈົນ ທີ່ເພີ່ງພາຈີນປະເທດດຽວເທົ່ານັ້ນ.
ບໍ່ດົນກ່ອນການລົງໂທດຖືກໂຈະໄວ້ນັ້ນ ມຽນມາໄດ້ສັ່ງໃຫ້ຢຸດວຽກງານກໍ່ສ້າງ ເຂຶ່ອນໄຟຟ້ານໍ້າຕົກ ມູນຄ່າສາມພັນລ້ານໂດລາຂອງຈີນ ຫຼັງຈາກມີການປະທ້ວງຫຼາຍບັ້ນໂດຍບັນດານັກເຄຶ່ອນໄຫວປົກປ້ອງສະພາບແວດລ້ອມ ແຕ່ທ່ານ Rex Rieffel ແຫ່ງສະຖາບັນ Brookings Institution ກ່າວວ່າ ແທນທີ່ວ່າຈະເຮັດໃຫ້ການລົງທຶນຂອງຈີນຜິດຫວັງນັ້ນ ມັນອາດຊ່ວຍໃຫ້ຄວາມສໍາພັນ ກ້າວໄກໄປຂ້າງໜ້າອີກ. ທ່ານ Rieffel ອະທິບາຍຕໍ່ໄປວ່າ:
“ມັນກໍມີບາງພາກສ່ວນໃນກຸ່ມວົງການຜູ້ວາງນະໂຍບາຍຂອງຈີນ ທີ່ບໍ່ພໍໃຈນໍາການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນນັ້ນ ແຕ່ທໍາອິດຢູ່ແລ້ວ ແລະກໍບໍ່ເສຍໃຈວ່າ ການສ້າງເຂຶ່ອນດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກສັ່ງໃຫ້ຢຸດ ແລະກໍເຊຶ່ອວ່າຄວາມສໍາພັນອັນສໍາຄັນຫລາຍ ທີ່ມີມາດົນນານລະຫວ່າງຈີນກັບມຽນມານັ້ນ ຈະດີຂຶ້ນຊໍ້າ ຫຼັງຈາກອຸບປະສັກຕ່າງໆ ໄດ້ຜ່ານພົ້ນໄປແລ້ວ.”
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ມຽນມາກ່າວວ່າ ການລົງທຶນຊຸດໃໝ່ຈະຊ່ວຍສະໜັບສະໜຸນ ອຸ້ມຊູການປະຕິຮູບຕ່າງໆໄດ້ ແຕ່ສະຫະລັດອາດທໍາການລົງໂທດມຽນມາເຄັ່ງຄັດຍິ່ງຂຶ້ນອີກ ຖ້າຫາກການປະຕິຮູບເຫຼົ່ານັ້ນບໍ່ດໍາເນີນສືບຕໍ່ໄປ.