ສານດໍາເນີນຄະດີຂະເໝນແດງ ຕໍາໜິສື່ມວນຊົນ

ຜູ້​ພິພາກສາຄົນ​ນຶ່ງ​ທີ່​ສານ​ສູງ​ສຸດ​ສໍາລັບ​ການດໍາ​ເນີນ​ຄະ​ດີ​ພວກຂະ​ເໝນ​ແດງ​ໃນ​ກໍາປູ​ເຈ​ຍ ​ໄດ້​ມີ​ຄວາມ​ເຫັນ​ທີ່​ໃຊ້ຖ້ອຍ​ຄໍາ​ທີ່​ຮຸນ​ແຮງ​ ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ລາຍ​ງານຂ່າວ​ການ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີ​ຂອງ​ວົງ​ການ​ສື່​ມ​ວນຊົນ ​ໃນ​ຕອນ​ແລງ​ວັນ​ພະຫັດ​ ອາທິດ​ແລ້ວ​ນີ້.

​ເມື່ອ​ປີກາຍ​ນີ້ ສານ​ດັ່ງກ່າວ​ໄດ້​ຕັດສິນໂທດອະດີດ​ຜູ້​ນໍາ​ຂະ​ເໝນແດງ​ຄົນ​ນຶ່ງ ​ໃນ​ຂໍ້​ຫາ​ກໍ່​ອາ​ຊະ​ຍາ​ກໍາ​ໃນ​ສະ​ໄໝ​ທ້າຍ​ຊຸມ​ປີ 1970 ​ແລະ​ກໍ​ກໍາລັງ​ພະຍາຍາມຈະ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີ​ພວກ​ຜູ້​ນໍາ​ສູງ​ສຸດ​ຂະ​ເໝນ​ແດງອີກ​ສີ່​ຄົນ ​ໃນ​ຄະດີ​ທີ​ສອງ​.

​ແຕ່​ກໍ​ປາກົດ​ວ່າ​ມີ​ການ​ອະພິປາຍ​ຖົກ​ຖຽງ​ກັນຢ່າງ​ໃຫຍ່​ກ່ຽວ​ກັບ​ວ່າ ພວກ​ຜູ້​ນໍາ​ຂ​ະ​ເໝນແດງ​ເຫລົ່ານັ້ນ​ຈະ​ຖືກ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີເປັນ​ກໍ​ລະ​ນີທີ່​ສາມ​ທີ່​ສີ່​ຕໍ່​ໄປ​ຫລື​ບໍ່ ຊຶ່ງລາຍ​ລະອຽດ​ຕ່າງໆ​ແມ່ນ​ໄດ້​ຖືກ​ຮົ່ວ​ໄຫລ​ໄປ​ສູ່​ວົງ​ການ​ສື່​ມວນ​ຊົນໃນ​ຕອນ​ຕົ້ນປີ​ນີ້.

ຜູ້​ພິພາກສາ​ ເເອັກ​ນີ​ແອ​ສກາ ​ໂຄລ​ໂນ​ວີ
​ເອກ​າ ມີ​ລາຕ (Agnieszka Klono-
wiecka-Milart) ​ໄດ້​ກ່າວ​ໂຈມ​ຕີ​ລາຍ​ງານ
​ຂອງ​ສື່ມວນ​ຊົນ​ເມື່ອ​ໝໍ່ໆ​ມານີ້ ກ່ຽວ​ກັບ
ພວກ​ຈໍາ​ເລີຍ​ຊຸດ​ໃໝ່​ທີ່​ອາດ​ຖືກ​ນໍາ​ມາ​ດໍາ
​ເນີນຄະດີ ທີ່​ຊື່​ຂອງ​ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໄດ້​ຖືກ
​ເປີດ​ເຜີຍ​ຢູ່​ໃນ​ເອກະສານ​ຕ່າງໆ​ຂອງສານ​ ທີ່​ຮົ່ວ​ໄຫລ​ອອກ​ມານັ້ນ.

​ໃນ​ຄໍາ​ປາ​ໃສ​ຢູ່​ທີ່ສະ​ໂມ​ສອນນັກ​ຂ່າວ​ຕ່າງ
ປະ​ເທດ​ຂອງ​ໄທທີ່​ບາງກອກ ວັນ​ສຸກ​ອາທິດ
​ແລ້ວ​ນີ້ ທ່ານ​ນາງ Klonowiecka-Milart
ກ່າວ​ວ່າ ສິ່ງ​ທີ່​ຄວນ​ຈະ​ເປັນ​ການ​ສືບສວນ
​ສອບສວນ​ຢ່າງ​ລັບໆ​ນັ້ນ ​ໄດ້ຖືກ​ວົງ​ການ​ສື່
​ມວນ​ຊົນ ຈີ້​ເອົາ​ໄປ. ທ່ານ​ນາງ Klonowiecka-Milart ​ເວົ້າ​ວ່າ:

“ການ​ຖົກ​ຖຽງໂຕ້​ແຍ້​ງຕ່າງໆ​ແມ່ນ​ພວມ​ດໍາ​ເນີນ​ໄປ​ຢູ່​ໃນ​ເວທີ​ຂອງ​ພວກສື່​ມວນ​ຊົນ​ ​ແທນ​ທີ່​ຈະ​ແມ່ນ​ຢູ່​ໃນ​ສານ. ​ແລະ​ຂ້າພະ​ເຈົ້າຄິດ​ວ່າ ການ​ທີ່ມີ​ການ​ເອົາເອກະສານ​ລັບ​ຕ່າງໆ​ຂອງ​ສານ ​ອອກໄປ​ເປີ​ດ​ເຜີຍ ບໍ່​ວ່າ​ຈະເຮັດ​ໄປ​ໂດຍການ​ໝິ່ນປະໝາດຕໍ່​ສານ ຫລືບໍ່​ກໍ​ຕາມນັ້ນ ​ບໍ່​ຕ້ອງ​ເວົ້າ​ມັນ​ແຫລະ ​ແຕ່​ມັນເປັນ​ການ​ກະທໍາ​ທີ່ຕໍ່າຊ້າ​ ບໍ່​ສົມຄວນ​ເຮັດ. ​ເຖິງ​ແມ່ນວ່າ​ມັນ​ໄດ້​ຖືກ​ເປີ​ດ​ເຜີຍ​ອອກ​ມາ​ແລ້ວ​ກໍ​ຕາມ ມັນ​ກໍ​ເປັນ​ສິ່ງ​ທີ່ບໍ່​ຖືກຕ້ອງ ທີ່ເລື່ອງ​ນີ້ໄດ້​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ ​ແລະ​ມັນ​ບໍ່​ແມ່ນ​ເຫດຜົນ​ ທີ່​ຈະປ່ອຍ​ໃຫ້​ມັນ​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ອີກ ຫລື​ນໍາ​ມາ​ເປີດ​ເຜີຍ​ອີກ.”

​ໃນ​ອາທິດ​ແລ້ວ​ນີ້ ບັນດາ​ຜູ້​ພິພາກສາທີ່ຮ່ວມໃນການ​ສືບສວນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ເລື່ອງ​ນີ້ ​ໄດ້​ຢື່ນ​ເອ​ກະ
ສາ​ນ​ຟ້ອງ​ຮ້ອງ​ ​ໃນ​ຂໍ້​ຫາໝິ່ນປະໝາດ ຕໍ່ວິທະຍຸ ສຽງ​ອາ​ເມຣິກາ ​ພະ​ແນ​ກພາສາ​ຂະ​ເໝນ ທີ່​
ໄດ້​ອ້າງຂໍ້​ມູນ​ຈາກ​ເອ​ກະສານ​ລັບ​ທີ່​ຖືກ​ຮົ່ວ​ໄຫລສະບັບ​ນຶ່ງ ​ແລະ​ນໍາ​ເອົາພາບ​ຂອງ​ເອກະສານ​
ດັ່ງກ່າວ​ນັ້ນ ອອກ​ອາກາ​ດ.​

​ເອກະສານສະບັບ​ນັ້ນ​ຂອງ​ສານແມ່ນໄດ້​ຖືກ​ຮົ່ວ​ໄຫລ​ອອກ​ມາໃນ​ຕົ້ນ​ປີ​ນີ້ ​ແລະ​ເນື້ອ​ໃນ​ຂອງ​ເອກະສານ​ ​ກໍ​ໄດ້​ຖືກ​ເປີດ​ເຜີຍ​ຢູ່​ໃນ​ລາຍງານ​ຂອງ​ສື່​ມວນ​ຊົນ​ອື່ນໆ ​ແຕ່ສານ​ບົ່ງ​ຊື່ແຕ່ວິທະຍຸ​ວີ​ໂອ​ເອ​ເທົ່າ​ນັ້ນ​ ​ໃນ​ຄໍາ​ຟ້ອງ ຮ້ອງຂອງຕົນ.

ວີ​ໂອ​ເອ ​ໄດ້​ອອກ​ຖະ​ແຫລ​ງການ​ສະ​ບັບນຶ່ງ​
​ສະ​ແດງ​ຄວາມ​ເປັນ​ຫ່ວງ ກ່ຽວ​ກັບຜົນ​ສະ
ທ້ອນ​ທີ່​ໜ້າ​ຢ້ານ​ ທີ່​ອາດຕິດຕາມ​ມາ ​ຈາກ
​ການ​ຂົ່ມຂູ່​ດັ່ງກ່າວ​ຂອງ​ສານ ທີ່ອາດ​ມີ​ຕໍ່
​ການ​ເອົາ​ຂ່າວຂອງ​ວົງ​ການ​ສື່​ມວນ​ຊົນ ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີຂອງ​ສານນັ້ນ.

ທ່ານ​ນາງ ແອນ ຮາຍແດລ (Anne Heindel) ​ເປັນທີ່​ປຶກສາ​ດ້ານ​ກົດໝາຍ ປະ​ຈໍາ​ສູນ​ກາງ ເກັບເອກະສານ​ຂອງ​ກໍ​າປູ​ເຈຍ​
ຊຶ່ງ​ເປັນ​ອົງການ​ທີ່ເກັບ​ກໍາ​ຫລັກ​ຖານ​ກ່ຽວ​ກັບ
ອາຊະຍາກໍາ​ຕ່າງໆ​ທີ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ​ ໃນ​ລະຫວ່າງ​ຍຸກ​ຂະ​ເໝນ​ແດງ​.

​ໃນ​ຄໍາ​ປາ​ໃສ​ຕໍ່​ສະ​ໂມ​ສອນ​ນັກ​ຂ່າວຕ່າງປະ​ເທດ​ຂອງ​ໄທເຊ່ນ​ກັນ​ນັ້ນ ທ່ານ​ນາງ Heindel ກ່າວວ່າ ການ​ນໍາ​ເອົາ​ເອກະສານ​ລັບ​ມາ​ເປີດ​ເຜີຍດັ່ງກ່າວ​ແມ່ນ​ຖືກ​ຂັບ​ດັນ ​ໂດຍພາກ​ປະຕິບັດ​ຂອງ​ສານ​ທີ່ຮັກສາ​ຂໍ້​ມູນ​ຕ່າງໆ​ໄວ້​ເປັນ ຄວາມ​ລັບ ຕະຫລອດ​ໄລຍະ​ຂອງ​ການ​ສືບ​ສວນ​ສອບ​ສວນ​ແລະດໍາ​ເນີນ​ຄະດີ ທີ່​ສ້າງ​ຄວາມທໍ້​ໃຈໃຫ້ພວກ​ປະຊາຊົນທີ່​ຢາກ​ຮູ້ຈັກ​ເລື່ອງ​ລາວ ​ແລະ ​ມີ​ແຕ່​ເພີ່ມການ​ຕໍາ​ໜິຕິຕຽນ​ຕໍ່​ສານ​ເທົ່າ​ນັ້ນ. ​ທ່ານ​ນາງ Heindel ​ເວົ້າ​ວ່າ:

“ເພາະວ່າ​ພວກ​ປະຊາຊົນ​ມີ​ຄວາ​ມຮູ້ສຶກ​ວ່າ ຄະດີທີ່​ສາມ​ແລະທີ່​ສີ່​ຕໍ່​ໄປ​ນັ້ນ ບໍ່​ໄດ້​ຖືກ​ສອບ​ສວນ​ສືບສວນ​ຢ່າງພຽງພໍ ​ແລະ​ລັດຖະບານ​ກໍາປູເຈຍ​ກໍໄດ້ເວົ້າ​ວ່າ ພວກ​ເຂົາ​ເຈົ້າບໍ່​ຕ້ອງ​ການ​ໃຫ້​ມີ​ການ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີເຫລົ່າ​ນີ້ ແລະແທ້ໆ​ແລ້ວ ທາງ​ຝ່າຍ​ນາໆຊາດ​ກໍ​ບໍ່ຕ້ອງການ ຈະ​ໃຫ້ເງິນ​ເປັນທຶນດໍາ​ເນີນ​ຄະດີ​ເຫລົ່າ​ນີ້. ສະ​ນັ້ນ ຈຶ່ງມີ​ຄວາມ​ຮູ້ສຶກ​ວ່າ ມັນ​ຈະ​ບໍ່​ເກີດ​ຂຶ້ນ ໂດຍ​ເຫດຜົນ​ຕ່າງໆທາງ​ການ​ເມືອງ ​ແລະ​ບໍ່​ມີ​ເຫດຜົນ​ຫຍັງຫລາຍ​ທາງດ້ານ​ກົດໝາຍ.
ມັນ​ກໍ​ເລີຍ​ກາຍ​ເປັນສາ​ເຫດໃຫ້​ຂໍ້​ມູນເລັດ​ລອດ​ອອກ​ມາ​ ທາງສື່​ທີ່​ບໍ່​ທໍາ​ມະ​ດາ ​ແລະ​ບໍ່​ໄດ້ ​ຜ່ານ​ທາງ​ສານ​ແຕ່​ປະການ​ໃດ.”

ນັບ​ຕັ້ງແຕ່​ສານ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີ​ພວກ​ຜູ້​ນໍາ​ຂະເໝນ​ແດງ​ຖືກກໍ່​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນມາ ພວກທີ່​ຕ້ອງ​ຕິ​ສານ​ນີ້ ​ໄດ້​ພາກັນ​ກ່າວ​ຫາ​ສານວ່າ ​ມີ​ການ​ສໍ້​ລາດ​ບັງ​ຫລວງ​ ໃຊ້​ຈ່າຍ​ເງິນ​ຫລາຍ​ເກີນ​ໄປ ​ແລະ​ຊັກ​ຊ້າ ພ້ອມ​ທັງ​ອ່ອນ​ແອ​ຕໍ່​ການ​ແຊກແຊງ​ດ້ານ​ການ​ເມືອງ​ນໍາ.

ນາຍົກລັດຖະມົນຕີກໍາປູ​ເຈຍ ທ່ານ ຮຸນ ​ເຊ​ນ ​ຊຶ່ງ​ທ່ານເອງກໍ​ເປັນຂະ​ເໝນ​ແດງ​ເກົ່າ​ນັ້ນ ​ໄດ້​ກ່າວ​ອອກ​ມາ​ຢ່າງ​ເປີດ​ເຜີຍ​ວ່າ ບໍ່​ຄວນ​ຈະ​ມີ​ການ​ດໍາ​ເນີນ​ຄະດີຕໍ່​ໄປ​ອີກເພາະມັນ​ອາດສາມາດ ສ້າງ​ຄວາມແຕກ​ແຍກ​ໃຫ້​ປະ​ເທດ​ຊາດ ​ແລະ​ນໍາ​ໄປ​ສູ່ສົງຄາມ​ກາງ​ເມືອງ​ໄດ້.

ພວກ​ຫົວ​ຄອມ​ມິ​ວນິສຕ໌ຈັດຂະ​ເໝນ​ແດງ​
ພາຍໃຕ້​ການ​ນໍາພາ​ຂອງ ​ພອລ ພົດ ​ໄດ້
​ປົກຄອງ​ກໍາປູ​ເຈຍ ຕັ້ງ​ແຕ່​ປີ 1975 ຫາ
1979. ​ໃນ​ຄວາມ​ພະຍາຍາມ​ເພື່ອ​ສ້າງ
​ກໍາປູ​ເຈ​ຍ ​ໃຫ້​ເປັນ​ສະຫວັ​ນຂອງ​ຊາວ​ຊົນ
ນະບົດ​ນັ້ນ ພວກ​ເຂົາ​ໄດ້​ເຂ່ນຂ້າປະຊາຊົນ
ຂະ​ເໝນຫລາຍ​ເຖິງ​ສອງ​ລ້ານ​ຄົນ ຊຶ່ງ
ເກືອບເທົ່າ​ກັບ​ປະມານ ນຶ່ງ​ສ່ວນ​ສີ່ ຂອງ​
ພົນລະ ເມືອງ​ທັງ​ໝົດ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ໃນ
​ເວລາ​ນັ້ນ ​ໂດຍ​ການ​ປະຫານ​ຊີວິດ ປ່ອຍ
​ໃຫ້​ອຶດຫິວຕາຍ ​ແລະ ​ບັງຄັບ​ໃຫ້​ອອກ
​ແຮງ​ງາ​ນໜັກ ຈົນ​ເສຍ​ຊີວິດ.