LOS ANGELES —
ຫົວເມືອງຕ່າງໆຂອງອະເມຣິກາ ໄດ້ດຶງດູດເອົາພວກຄົນຕ່າງດ້າວເຂົ້າມາ ຕັ້ງຖິ່ນຖານຈາກທົ່ວໂລກ ແລະຂະນະດຽວກັນ ພວກຄົນຕ່າງດ້າວເຫຼົ່ານັ້ນ ກໍນໍາເອົາການປ່ຽນແປງຫລາຍໆຢ່າງ ມາສູ່ຄຸ້ມບ້ານໃໝ່ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ. ເຊັ່ນໃນລັດແຄລິຟໍເນຍ ພວກຄົນຕ່າງດ້າວທີ່ເຂົ້າມາຢູ່ໃໝ່ ຈາກຂົງເຂດເອ ເຊຍ ແລະອະເມຣິກາລາຕິນ ໄດ້ນໍາເອົາລົດສະນິຍົມສາກົນມາສູ່ເຂດຮ່ອມພູ San Gabriel ຫລື San Gabriel Valley ທີ່ຕັ້ງຢູ່ກໍ້າຕາເວັນອອກຂອງນະຄອນ Los Angeles. ຕາມທີ່ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ Mike O’Sullivan ລາຍງານມານັ້ນ ກໍແມ່ນວ່າ ບັດນີ້ ຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍເອເຊຍແລະລາຕິນ ໄດ້ກາຍມາເປັນຊົນກຸ່ມໃຫຍ່ຢູ່ໃນບາງປະຊາຄົມເຫຼົ່ານັ້ນແລ້ວ ຊຶ່ງພາໃຫ້ຊາວເມືອງຫັນມາເຄື່ອນໄຫວທາງດ້ານການເມືອງຢ່າງແຂງຂັນ.
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ເມືອງ Rosemead ໃນເຂດຮ່ອມພູ San Gabriel Valley ພະຍາຍາມຈະປິດຕະຫລາດຮ້ານນຶ່ງ ເພາະຮ້ານນີ້ຂາຍໄກ່ທີ່ຂ້າແລ້ວແຕ່ຍັງຈົ່ງຫົວກັບຕີນໄວ້ ແບບທີ່ຊາວຕ່າງດ້າວເອເຊຍມັກ ແຕ່ເພື່ອນບ້ານບາງຄຸ້ມແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນຄິດວ່າ ຮ້ານນີ້ສົ່ງກິ່ນເໝັນ.
ນາງ Dana Phu ເຈົ້າຂອງຮ້ານ ກ່າວວ່າ ແຕ່ມັນກໍເປັນພາກສ່ວນຂອງວັດທະນະທໍາຂອງຊາວຈີນ ຄືກັນກັບທູບທຽນ ແລະເຈ້ຍເງິນ ທີ່ເອົາໄຫວ້ຈູດບູຊາຕາມປະເພນີ ໃນງານສົ່ງສະການ. ນາງເປັນຄົນເຊື້ອສາຍຈີນແຕ່ ມາຈາກຫວຽດນາມ.
ນາງ Dana ກ່າວວ່າ: “ເຂດນີ້ມີຄົນເອເຊຍຢູ່ຫລາຍ ແລະທຸລະກິດຂອງພວກເຮົາ ການບໍລິການຂອງພວກເຮົາ ກໍແມ່ນບໍລິການເພື່ອຄົນເອເຊຍ ເຫຼົ່ານັ້ນ.”
ນາງ ພູ ໄດ້ລະດົມເອົາພວກສະໜັບສະໜຸນ ແລະຢື່ນຟ້ອງສະພາປົກຄອງ ເມືອງ. ທັງສອງຝ່າຍຕົກລົງກັນໄດ້ ແລະເວລານີ້ ກໍກໍາລັງພະຍາຍາມແກ້ໄຂບັນຫາຮ່ວມກັນຢູ່.
ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ຊາວຕ່າງດ້າວພາກັນຍົກຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ເຂດນີ້ຂອງລັດແຄລິຟໍເນຍ ຍ້ອນໂອກາດດ້ານທຸລະກິດ ຍ້ອນໂຮງຮຽນດີ ແລະຄາລາບ້ານເຮືອນກໍຖືກພໍມີເງິນຊື້ໄດ້. ບາງຄົນຫຼືບາງຄອບຄົວແມ່ນໄດ້ຍົກຍ້າຍມາຈາກເຂດເມືອງຈີນ ຫຼື China Town ທີ່ແອອັດ ຂອງນະຄອນ Los Angeles. ນາງ Lily Chen ເປັນອະດີດເຈົ້າເມືອງໆ Monterey Park. ໃນປີ 1984 ນາງ ໄດ້ກາຍເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍຈີນຄົນທໍາອິດທີ່ໄດ້ເປັນຜູ້ນໍາພາເມືອງອະເມຣິກັນເມືອງນຶ່ງ. ນາງໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ ການເຕີບໂຕຂອງຈໍານວນຊາວຕ່າງດ້າວເອເຊຍ ແມ່ນເລິ່ມຕົ້ນມາ ໄດ້ດົນກວ່າ 30 ປີແລ້ວ.
ນາງ ລິລີ ກ່າວວ່າ: “ເຂົາເຈົ້າມາຈາກ ຮ່ອງກົງ ຈາກໄຕ້ຫວັນ ແລະຕໍ່ມາ ກໍມີຈໍານວນນຶ່ງມາຈາກຫວຽດນາມ ແລະບັດນີ້ແນ່ນອນ ແມ່ນພວກເຮົາ ມີຊາວຈີນເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນ ທີ່ຍົກຍ້າຍມາຈາກຈີນ.”
ນອກນີ້ແລ້ວ ເຂດ Los Angeles ຍັງເປັນເມືອງແມ່ເຫຼັກດຶງດູດພວກຊາວຕ່າງດ້າວອະເມຣິກາລາຕິນ ແລະຫຼາຍໆຄົນກໍພາກັນໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເຂດຮ່ອມພູນີ້. ໂບດ San Gabriel ທີ່ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນມາເມື່ອ 241 ປີກ່ອນ ໂດຍນັກສອນສາສະໜາຊາວສະແປນີສ ໄດ້ດຶງດູດເອົາຊາວຄຣິສຕ໌ເຊື້ອສາຍ ສະແປນີສ ໄປຂາບໄຫວ້ ທຸກໆວັນອາທິດ.
ບັນດາພັກການເມືອງຕ່າງໆ ກໍກໍາລັງຂົນຂວາຍເພື່ອຈົດຊື່ເອົາພວກຊາວເມືອງໜ້າໃໝ່ເຫລົ່ານີ້ ໃຫ້ໄປປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງ. ທ່ານ Ed Hernandez ສະມາຊິກສະພາສູງລັດແຄລິຟໍເນຍ ຊຶ່ງເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍແມັກຊິກັນ ເປັນຜູ້ຕາງໜ້າໃຫ້ແກ່ຊາວອະເມຣິກັນ ເຊື້ອສາຍເອເຊຍແລະລາຕິໂນ ຫລາຍຄົນ ໃນເຂດເລືອກຕັ້ງຂອງທ່ານ.
ທ່ານ ເອັດ ເຮີນັນເດສ ກ່າວວ່າ: “ພວກເຮົາຕ້ອງມອບອໍານາດໃຫ້ແກ່ທຸກໆຄົນ. ປະຊາຊົນທັງໝົດຂອງປະເທດນີ້ ແລະລັດຂອງເຮົານີ້ ຕ້ອງຮູ້ດີເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງຄະແນນສຽງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.”
ທ່ານ ເຮີນັນເດສ ກ່າວວ່າ ລາວໄດ້ເຂົ້າມາຍຸ້ງກ່ຽວກັບການເມືອງ ກໍເພາະ ຢາກຈະມີປາກມີສຽງ ໃນປະຊາຄົມຂອງລາວເອັງ.
ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ທ່ານນາງ ຈູດີ ຈູ ອະດີດເຈົ້າເມືອງໆ Monterey Park ອີກຄົນນຶ່ງ ຊຶ່ງບັດນີ້ເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍຈີນຄົນທໍາອິດທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງເປັນສະມາຊິກສະພາຕໍ່າຂອງສະຫະລັດ. ທ່ານນາງກ່າວວ່າ ຊາວຕ່າງດ້າວທີ່ເຂົ້າມາຢູ່ນີ້ ປະເຊີນກັບອຸບປະສັກຫລາຍຢ່າງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດເຂົ້າປະກອບສ່ວນໄດ້ ຢ່າງເຕັມເມັດເຕັມໜ່ວຍ.
ທ່ານນາງ ຈູດີ ຈູ ກ່າວວ່າ: “ມີຊາວຕ່າງດ້າວຫຼາຍໆຄົນ ທີ່ປາກເວົ້າພາສາບໍ່ເກ່ງ ຫຼືບໍ່ໄດ້ ແລະພວກທີ່ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຂ່າວສານຂໍ້ມູນໃດໆ ກ່ຽວກັບຄວາມເປັນໄປຢ່າງໃດໃນເຂດຄຸ້ມຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ແລະມີຊັບພະຍາກອນໃດແດ່ທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າຈະ ສາມາດນໍາໃຊ້ໄດ້ ເພື່ອໃຫ້ບັນລຸຜົນສໍາເລັດ.”
ທ່ານນາງ ຈູ ກ່າວວ່າ ແລະນັ້ນແຫຼ່ະເປັນເຫດຜົນ ທີ່ທ່ານນາງຍື່ນມືໄປຫາພວກປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງທັງຫຼາຍ.
ນັກເຄື່ອນໄຫວດ້ານການເມືອງ William Su ກ່າວວ່າ ຊາວຕ່າງດ້າວຕ້ອງໄດ້ອອກປາກອອກສຽງ ເພື່ອໃຫ້ຄວາມເຫັນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ມີການຮັບຮູ້.
ທ່ານ ຊູ ກ່າວວ່າ: “ພວກເຮົາຕ້ອງມີຜູ້ແທນ ຕາງໜ້າພວກເຮົາ. ພວກເຮົາຕ້ອງພົວພັນປະກອບສ່ວນໃນລະບົບການເມືອງ ເພື່ອທີ່ຈະໃຫ້ລັດຖະບານຮູ້ ແລະເຂົ້າໃຈເຖິງຄວາມຕ້ອງການແທ້ໆຂອງພວກເຮົາ.”
ທ່ານ ຊູ ກ່າວອີກວ່າ “ການເມືອງກໍຄືວິທີຂອງການໃຫ້ແລະຮັບເອົາ ແລະ ໃນຂະນະທີ່ບັນດາຊາວຕ່າງດ້າວຮຽນຮູ້ ໃນການດໍາລົງຊີວິດຢູ່ຢ່າງຖືກຕ້ອງປອງດອງກັນກັບບັນດາກຸ່ມຊົນຊາດອື່ນ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍແມ່ນຈະມີຫາງສຽງ ໃນປະຊາຄົມໃໝ່ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.”
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ເມືອງ Rosemead ໃນເຂດຮ່ອມພູ San Gabriel Valley ພະຍາຍາມຈະປິດຕະຫລາດຮ້ານນຶ່ງ ເພາະຮ້ານນີ້ຂາຍໄກ່ທີ່ຂ້າແລ້ວແຕ່ຍັງຈົ່ງຫົວກັບຕີນໄວ້ ແບບທີ່ຊາວຕ່າງດ້າວເອເຊຍມັກ ແຕ່ເພື່ອນບ້ານບາງຄຸ້ມແລະເຈົ້າໜ້າທີ່ທ້ອງຖິ່ນຄິດວ່າ ຮ້ານນີ້ສົ່ງກິ່ນເໝັນ.
ນາງ Dana Phu ເຈົ້າຂອງຮ້ານ ກ່າວວ່າ ແຕ່ມັນກໍເປັນພາກສ່ວນຂອງວັດທະນະທໍາຂອງຊາວຈີນ ຄືກັນກັບທູບທຽນ ແລະເຈ້ຍເງິນ ທີ່ເອົາໄຫວ້ຈູດບູຊາຕາມປະເພນີ ໃນງານສົ່ງສະການ. ນາງເປັນຄົນເຊື້ອສາຍຈີນແຕ່ ມາຈາກຫວຽດນາມ.
ນາງ Dana ກ່າວວ່າ: “ເຂດນີ້ມີຄົນເອເຊຍຢູ່ຫລາຍ ແລະທຸລະກິດຂອງພວກເຮົາ ການບໍລິການຂອງພວກເຮົາ ກໍແມ່ນບໍລິການເພື່ອຄົນເອເຊຍ ເຫຼົ່ານັ້ນ.”
ນາງ ພູ ໄດ້ລະດົມເອົາພວກສະໜັບສະໜຸນ ແລະຢື່ນຟ້ອງສະພາປົກຄອງ ເມືອງ. ທັງສອງຝ່າຍຕົກລົງກັນໄດ້ ແລະເວລານີ້ ກໍກໍາລັງພະຍາຍາມແກ້ໄຂບັນຫາຮ່ວມກັນຢູ່.
ເບິ່ງວີດີໂອລາຍງານນີ້ ເປັນພາສາລາວ:
ຊາວຕ່າງດ້າວພາກັນຍົກຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ເຂດນີ້ຂອງລັດແຄລິຟໍເນຍ ຍ້ອນໂອກາດດ້ານທຸລະກິດ ຍ້ອນໂຮງຮຽນດີ ແລະຄາລາບ້ານເຮືອນກໍຖືກພໍມີເງິນຊື້ໄດ້. ບາງຄົນຫຼືບາງຄອບຄົວແມ່ນໄດ້ຍົກຍ້າຍມາຈາກເຂດເມືອງຈີນ ຫຼື China Town ທີ່ແອອັດ ຂອງນະຄອນ Los Angeles. ນາງ Lily Chen ເປັນອະດີດເຈົ້າເມືອງໆ Monterey Park. ໃນປີ 1984 ນາງ ໄດ້ກາຍເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍຈີນຄົນທໍາອິດທີ່ໄດ້ເປັນຜູ້ນໍາພາເມືອງອະເມຣິກັນເມືອງນຶ່ງ. ນາງໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດວ່າ ການເຕີບໂຕຂອງຈໍານວນຊາວຕ່າງດ້າວເອເຊຍ ແມ່ນເລິ່ມຕົ້ນມາ ໄດ້ດົນກວ່າ 30 ປີແລ້ວ.
ນາງ ລິລີ ກ່າວວ່າ: “ເຂົາເຈົ້າມາຈາກ ຮ່ອງກົງ ຈາກໄຕ້ຫວັນ ແລະຕໍ່ມາ ກໍມີຈໍານວນນຶ່ງມາຈາກຫວຽດນາມ ແລະບັດນີ້ແນ່ນອນ ແມ່ນພວກເຮົາ ມີຊາວຈີນເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນ ທີ່ຍົກຍ້າຍມາຈາກຈີນ.”
ນອກນີ້ແລ້ວ ເຂດ Los Angeles ຍັງເປັນເມືອງແມ່ເຫຼັກດຶງດູດພວກຊາວຕ່າງດ້າວອະເມຣິກາລາຕິນ ແລະຫຼາຍໆຄົນກໍພາກັນໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ເຂດຮ່ອມພູນີ້. ໂບດ San Gabriel ທີ່ກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນມາເມື່ອ 241 ປີກ່ອນ ໂດຍນັກສອນສາສະໜາຊາວສະແປນີສ ໄດ້ດຶງດູດເອົາຊາວຄຣິສຕ໌ເຊື້ອສາຍ ສະແປນີສ ໄປຂາບໄຫວ້ ທຸກໆວັນອາທິດ.
ບັນດາພັກການເມືອງຕ່າງໆ ກໍກໍາລັງຂົນຂວາຍເພື່ອຈົດຊື່ເອົາພວກຊາວເມືອງໜ້າໃໝ່ເຫລົ່ານີ້ ໃຫ້ໄປປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງ. ທ່ານ Ed Hernandez ສະມາຊິກສະພາສູງລັດແຄລິຟໍເນຍ ຊຶ່ງເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍແມັກຊິກັນ ເປັນຜູ້ຕາງໜ້າໃຫ້ແກ່ຊາວອະເມຣິກັນ ເຊື້ອສາຍເອເຊຍແລະລາຕິໂນ ຫລາຍຄົນ ໃນເຂດເລືອກຕັ້ງຂອງທ່ານ.
ທ່ານ ເອັດ ເຮີນັນເດສ ກ່າວວ່າ: “ພວກເຮົາຕ້ອງມອບອໍານາດໃຫ້ແກ່ທຸກໆຄົນ. ປະຊາຊົນທັງໝົດຂອງປະເທດນີ້ ແລະລັດຂອງເຮົານີ້ ຕ້ອງຮູ້ດີເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງຄະແນນສຽງຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.”
ທ່ານ ເຮີນັນເດສ ກ່າວວ່າ ລາວໄດ້ເຂົ້າມາຍຸ້ງກ່ຽວກັບການເມືອງ ກໍເພາະ ຢາກຈະມີປາກມີສຽງ ໃນປະຊາຄົມຂອງລາວເອັງ.
ເຊັ່ນດຽວກັນກັບ ທ່ານນາງ ຈູດີ ຈູ ອະດີດເຈົ້າເມືອງໆ Monterey Park ອີກຄົນນຶ່ງ ຊຶ່ງບັດນີ້ເປັນຊາວອະເມຣິກັນເຊື້ອສາຍຈີນຄົນທໍາອິດທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງເປັນສະມາຊິກສະພາຕໍ່າຂອງສະຫະລັດ. ທ່ານນາງກ່າວວ່າ ຊາວຕ່າງດ້າວທີ່ເຂົ້າມາຢູ່ນີ້ ປະເຊີນກັບອຸບປະສັກຫລາຍຢ່າງ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເຂົາເຈົ້າບໍ່ສາມາດເຂົ້າປະກອບສ່ວນໄດ້ ຢ່າງເຕັມເມັດເຕັມໜ່ວຍ.
ທ່ານນາງ ຈູດີ ຈູ ກ່າວວ່າ: “ມີຊາວຕ່າງດ້າວຫຼາຍໆຄົນ ທີ່ປາກເວົ້າພາສາບໍ່ເກ່ງ ຫຼືບໍ່ໄດ້ ແລະພວກທີ່ບໍ່ເຄີຍໄດ້ຂ່າວສານຂໍ້ມູນໃດໆ ກ່ຽວກັບຄວາມເປັນໄປຢ່າງໃດໃນເຂດຄຸ້ມຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ ແລະມີຊັບພະຍາກອນໃດແດ່ທີ່ພວກເຂົາເຈົ້າຈະ ສາມາດນໍາໃຊ້ໄດ້ ເພື່ອໃຫ້ບັນລຸຜົນສໍາເລັດ.”
ທ່ານນາງ ຈູ ກ່າວວ່າ ແລະນັ້ນແຫຼ່ະເປັນເຫດຜົນ ທີ່ທ່ານນາງຍື່ນມືໄປຫາພວກປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງທັງຫຼາຍ.
ນັກເຄື່ອນໄຫວດ້ານການເມືອງ William Su ກ່າວວ່າ ຊາວຕ່າງດ້າວຕ້ອງໄດ້ອອກປາກອອກສຽງ ເພື່ອໃຫ້ຄວາມເຫັນຂອງພວກເຂົາເຈົ້າໄດ້ມີການຮັບຮູ້.
ທ່ານ ຊູ ກ່າວວ່າ: “ພວກເຮົາຕ້ອງມີຜູ້ແທນ ຕາງໜ້າພວກເຮົາ. ພວກເຮົາຕ້ອງພົວພັນປະກອບສ່ວນໃນລະບົບການເມືອງ ເພື່ອທີ່ຈະໃຫ້ລັດຖະບານຮູ້ ແລະເຂົ້າໃຈເຖິງຄວາມຕ້ອງການແທ້ໆຂອງພວກເຮົາ.”
ທ່ານ ຊູ ກ່າວອີກວ່າ “ການເມືອງກໍຄືວິທີຂອງການໃຫ້ແລະຮັບເອົາ ແລະ ໃນຂະນະທີ່ບັນດາຊາວຕ່າງດ້າວຮຽນຮູ້ ໃນການດໍາລົງຊີວິດຢູ່ຢ່າງຖືກຕ້ອງປອງດອງກັນກັບບັນດາກຸ່ມຊົນຊາດອື່ນ ພວກເຂົາເຈົ້າກໍແມ່ນຈະມີຫາງສຽງ ໃນປະຊາຄົມໃໝ່ຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.”
