ຂ່າວຄວາມຄືບໜ້າຂອງກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍສະພາວະໂລກຮ້ອນ: ທ່ານພັນກິມູນ ເລຂາທິການໃຫຍ່ສະຫະ ປະຊາຊາດກ່າວວ່າ ການພົບປະເຈຣະຈາວ່າດ້ວຍສະພາວະໂລກຮ້ອນທ່ີນະຄອນ Copenhagen
ເດັນມາກ ໄດ້ຮັບການຕົກລົງກັນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ ເກືອບ 200 ປະເທດທ່ີມາຮ່ວມກອງປະຊຸມໄດ້ຕົກລົງພຽງແຕ່ວ່າ ໃຫ້ຂໍ້ສັງເກດ ຂອງສົນທິສັນຍາທ່ີບໍ່ການບັງຄັບໃຊ້ ທ່ີເຈຣະຈາໂດຍປະທານາທິບໍດີສະຫະຣັດທ່ານບາຣັກໂອບາມາ ບໍ່ໄດ້ຮັບການ
ເຫັນດີເຫັນພ້ອມໂດຍເຕັມຈາກກອງປະຊຸມ. ແຕ່ທ່ານພັນກິມູນ ເລຂາທິການໃຫຍ່ສະຫະປະຊາຊາດ
ກ່າວວ່າ ພໍແລ້ວສຳລັບຂໍ້ຕົກລົງທ່ີ Copenhagen ທ່ີຈະມີຜົນບັງຄັບໃຊ້ໃນການປະຕິບັດຕາມສົນທິ ສັນຍາດັ່ງກ່າວໂດຍທັນທີນັ້ນ. ສົນທິສັນຍາສະບັບດັ່ງກ່າວຮຽກຮ້ອງໃຫ້ແຕ່ລະປະເທດສະ ເໜີແຜນການຂອງຕົນ
ໃນການຕັດການສັ່ງແກສເຮືອນແກ້ວຂຶ້ນສູ້ອາກາດເພື່ອຈຳກັດຄວາມຮ້ອນລົງໃນ 2 ອົງສາຊັງຕີກຣາດນັ້ນ.
ຂໍ້ຕົກລົງກັນນີ້ຍັງຮວມທັງວິທ່ີກວດກາການລົດການສົ່ງແກສເຮືອນແກ້ວຂຶ້ນສູ່ອາກາດນັ້ນລົງ ແລະເງິນຈຳນວນ 100 ພັນລ້ານດອນລາເພື່ອຊ່ອຍພວກປະເທດພັດທະນາແລ້ວຢຸດການສົ່ງແກສເຮືອນແກ້ວຂອງ
ພວກຕົນນັ້ນ. ໃນລະຫວ່າງວາລະການພົບປະຫາລືກັນໝົດຄືນ ນັ້ນ ສົນທິສັນຍາກັນນີ້ໄດ້ປະເຊີນກັບການ
ຕ່ໍຕ້ານຢ່າງຟົດຟື້ນແລະຮຸນແຮງຈາກພວກປະເທດພັດທະນາແລ້ວບາງປະເທດ.
ທີ່ອັຟການີສຖານ:ປະທານາທິບໍດີ Hamid Karzai ແຫ່ງອັຟການີສຖານ ໄດ້ສະເໜີລາຍຊື່ຄນະ ຣັຖບານຂອງທ່ານຕໍ່ສະພາ. ການປະກອບຄນະຣັຖບານໃໝ່ຂອງທ່ານໄດ້ມີການມອງເຫັນຢ່າງແຜ່ຫລາຍວ່າ ເປັນການທົດສອບຄວາມໝາຍໝັ້ນຂອງປະທານາທິບໍດີ Karzaiໃນການປະຕິຮູບ ຫລັງຈາກ ທ່ານໄດ້ຖືກເລືອກຕັ້ງເປັນປະທານາທິບໍດີອີກສໄມນຶ່ງໃນການປ່ອນບັດເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີທ່ີເປັນບັນຫາ ໂຕ້ແຍ່ງກັນ ໃນເດືອນສິງຫາຜ່ານມານັ້ນ. ລາຍຊື່ຂອງຄນະຣັຖບານຊຸດໃໝ່ນີ້ຈະຕ້ອງມີການອະພິປາຍກັນໃນສະພາ ແລະພວກສະມາຊິກສະພານິຕິບັນຍັດຈະຕ້ອງຮັບຮອງເອົາກ່ອນຈະຜົນບັງຄັບໃຊ້ໄດ້ຢ່າງທາງການນັ້ນ. ລາຍຊື່ພວກຣັຖ ມຸນຕີ ຊຸດໃໝ່ນີ້ ແມ່ນຍັງມີພວກຣັຖມຸນຕີກະຊວງພາຍໃນ ປ້ອງກັນປະເທດ ແລະການ ເງິນໃນຄນະຣັຖບານຊຸດກ່ອນນັ້ນຢູ່ ແລະລາຍຊື່ຊຸດໃໝ່ນີ້ ບໍ່ມີຊື່ຜູ້ທ່ີຖືກແຕ່ງຕັ້ງເປັນຣັຖມຸນຕີການຕ່າງປະເທດນັ້ນ. ບັນດາປະເທດຝ່າຍຕາເວັນຕົກໄ ດ້ທຳຄວາມກົດດັນມາເພື່ອໃຫ້ທ່ານ Karzai ກຳຈັດການສໍ້ຣາດບັງຫລວງໃນວົງການຣັຖບານຂອງທ່ານນັ້ນ ແລະໄດ້ຂົ່ມຂູ່ທ່ີຈະ ບໍ່ສົ່ງທະຫານແລະການຊ່ອຍເຫລືອໄປໃຫ້ທ່ານເທື່ອ ນອກຈາກທ່ານຈະປະ ຕິບັດການປາບການສໍ້ຣາດບັງຫລວງນີ້ເສັຍກ່ອນ. ພວກສະມາຊິກສະພາອັຟການີສຖານບາງທ່ານໄດ້ສະແດງຄວາມບໍ່ພໍໃຈອອກມາກ່ຽວ ທ່ີກຳກັບການເລືອກເອົາຄນະຣັຖມຸນຕີໃໝ່ຂອງທ່ານນັ້ນ.
ທີ່ກຳປູເຈັຍ: ບັນດາເຈົ້າໜ້າທ່ີກຳປູເຈັຍ ກ່າວວ່າ ພວກຕົນຈະເນຣະເທດຊົນເຜົ່າ
ມຸສລິມ Uighur 20 ຄົນ ຊຶ່ງພວກຊົນເຜົ່າເຫລົ່ານີ້ຫລົບໜີເຂົ້າໄປລີ້ໄພຢູ່ໃນກຳປູເຈັຍຫລັງຈາກເກີດຄວາມວຸ້ນວາຍຂຶ້ນໃນຂົງເຂດຊິນຈຽງໃນພາກຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອຂອງຈີນໃນເດືອນກໍລະກົດຜ່ານມານັ້ນ. ໂຄສົກປະຈຳກະຊວງການຕ່າງກຳປູເຈັຍກ່າວໃນວັນເສົາມື້ນີ້ວ່າ ພວກອົບພະຍົບເຫລົ່ານີ້ຈະຖືກເນຣະເທດເພາະວ່າ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ເຂົ້າເມືອງຢ່າງຜິດກົດໝາຍ ແລະບໍ່ໄດ້ບອກໃຫ້ຮູ້ວ່າ ເວລາໃດເຂົາເຈົ້າຈະຖືກເນຣະເທດ ຫລືວ່າຈະຖືກສົ່ງໄປໃສ.ຄຳປະກາດທ່ີວ່ານີ້ມີຂຶ້ນໃນຂະນະທ່ີທ່ານສີ ຊິນປິງ ຮອງປະເທດຈີນຈະທຳການຢ້ຽມຢາມ ກຳປູເຈັຍໃນວັນອາທິດມື້ອື່ນນີ້ ອັນເປັນພາກສ່ວນນຶ່ງໃນການທ່ຽວຢ້ຽມຢາມ 4 ປະເທດໃນຂົງເຂດ. ບັນດາກຸ່ມປົກປ້ອງ ສິດທິມະນຸດ ກ່າວວ່າ ຊົນເຜົາ Uighurs ທ່ີເດີນທາງໄປຮອດກຳປູເຈັຍໃນເດືອນແລ້ວນີ້ ອາດຈະປເຊີນກັບການທາຣຸນນະກັມແລະຖືກປະຫານຊີວິດໄປຖ້າເຂົາເຈົ້າເດີນທາງກັບຄືນປະເທດຈີນນັ້ນ. ທາງການຈີນກ່າວວ່າ ເວລານີ້ ພວກUighurs ກຳລັງຖືກສືບສວນໃນຂໍ້ຫາຖານທຳການເຄື່ອນໄຫວທາງອາຊຍາທ່ີພົວພັນກັບການປະທະກັນລະຫວ່າງຊົນຊາດຊົນເຜົ່າໃນຂົງເຂດຊິນຈຽງທ່ີໄດ້ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນເສັຍຊີວິດໄປເກືອບ 200 ຄົນນັ້ນ.
ທ່ານໂອບາມາສົ່ງພອນປີໃໝ່ແກ່ຊາວລາວເຜົ່າມົ້ງ:ປະທານາທິບໍດີບາຣັກໂອບາມາພ້ອມ ທັງພັນລະຍາຂອງທ່ານ ທ່ານນາງ Michelle ໄດ້ອອກຖະແຫລງການສະບັບນຶ່ງໄປຍັງລາວເຜົ່າມົ້ງໂດຍອວຍພອນ ໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຈົ່ງປະສົບແຕ່ຄວາມມັ່ງຄັ່ງສົມບູນແລະສຸກຂະພາບເຂັ້ມແຂງໃນວາຣະປີໃໝ່ສາກົນນີ້. ພວກຊາວເຜົ່າມົ້ງຊຶ່ງ ເປັນຊົນກຸ່ມນ້ອຍໃນລາວ ໄດ້ຊ່ອຍສະຫະຣັດໃນຂົງເຂດເອເຊັຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໃນປາງສົງຄາມວຽດນາມ ແລະ ຫລາຍຄົນໄດ້ອົບພະຍົບເຂົ້າມາຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນສະຫະຣັດແລະໃນປະເທດອື່ນໆ ເວລາພວກຄອມ ມີວນິດເຂົ້າຍຶດຄອງລາວໃນປີ1975ນັ້ນ. ປະທານາທິບໍດີໂອບາມາກ່າວວ່າ ການຕໍ່ສູ້ແລະການເສັຍສະລະຂອງເຂົາເຈົ້າເພື່ອສ້າງປະຊາຄົມແລະຄອບຄົວໃໝ່ຂອງ ເຂົາເຈົ້າໃນສະຫະຣັດໄດ້ເຕືອນຄວາມຊົງຈຳແກ່ຊາວອະເມຣິກັນໃນອັນທ່ີດີທ່ີສຸດສຳລັບປະເທດຂອງເຂົາເຈົ້າ. ຕາມປະເພນີຊາວມົ້ງເຂົາເຈົ້າພາກັນສະເຫລີມ ສະຫລອງວັນປີໃໝ່ຂອງເຂົາເຈົ້າຫລັງຈາກລະດູການເກັບກ່ຽວ ແລະການສະເຫລີມສະຫລອງຂອງເຂົາເຈົ້າແມ່ນ ເຕັມໄປດ້ວຍການໃສ່ເຄື່ອງນຸ່ງທ່ີມີສີສັນຕ່າງໆພ້ອມອາຫານການກິນແບບພື້ນເມືອງ ການສະແດງດົນຕີແລະຫລິ້ນເກມຕ່າງໆ.
ການໂຈມຕີບໍ່ນ້ຳມັນທີ່ໄນເຈເຣັຍ: ກຸ່ມນັກຕໍ່ສູ້ຫົວຮຸນແຮງໃຫຍ່ກຸ່ມນຶ່ງໃນໄນເຈເຣັຍ ໄດ້ອ້າງເອົາຄວາມຮັບ
ຜິດຊອບໃນການໂຈມຕີທ່ໍ່ລຳລຽງນ້ຳມັນແຫ່ງນຶ່ງ ທ່ີຂົງເຂດສາມຫລຽມແມ່ນ້ຳທ່ີອຸດົມສົມບູນດ້ວຍບໍ່ນ້ຳມັນ ຊຶ່ງເຮັດໃຫ້ສັນຍາຢຸດຍິງຂອງຣັຖບານກັບພວກກະບົດເປັນໂມຄະໄປ. ຂະບວນການປົດປ່ອຍຂົງເຂດ ສາມຫລ່ຽມແມ່ນ້ຳ Niger ຫລືMENDກ່າວຢູ່ໃນຖະແຫລງການສະບັບນຶ່ງໃນວັນເສົາມື້ນີ້ວ່າ ພວກຕົນໄດ້ທຳການໂຈມ ຕີທໍ່ລຳລຽງນ້ຳມັນລາຍສຳຄັນ ທ່ີດຳເນີນການໂດຍບໍລິສັດນ້ຳມັນ Shell ແລະ Chevron ໃນແຄວ້ນ Rivers ນັ້ນ. ກຸ່ມດັ່ງກ່າວເວົ້າຕື່ມວ່າ ຕົນຈະທົບທວນຄືນເບິ່ງການຢຸດຍິງນີ້ໃນລະຫວ່າງ 30 ມື້ຕໍ່ໜ້ານີ້.
ກຸ່ມ MEND ໄດ້ຖິ້ມໂທດການຟື້ນການໂຈມຕີຄືນນີ້ໃສ່ການພົບປະເຈຣະຈາສັນຕິພາບທ່ີຖືກງົດໄປເນື່ອງຈາກການ ຂາດໄປມີໜ້າຂອງປະທານາທິບໍດີ Yar’Adua ນັ້ນ.
ຖະແຫລງການຂອງກຸ່ມດັ່ງກ່າວເວົ້າວ່າ ການເອົາອະນາຄົນຂອງຂົງເຂດ Niger Delta ໄປພົວພັນກັບສຸກຂະພາບແລະຄວາມຢູ່ດີກິນດີຂອງບຸກຄົນນຶ່ງແມ່ນເປັນສິ່ງທ່ີຮັບເອົາບໍ່ໄດ້.
ວັນພະຫັດ, ໒໕ ເມສາ ໒໐໒໔
