ທາງການໄທຈະດຳເນີນມາດຕະການທາງກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການເຂົ້າເມືອງຜິດກົດໝາຍຕໍ່ ຊາວມົ້ງ ຢູ່ສູນຮອງຮັບຊົ່ວຄາວບ້ານຫ້ວຍນ້ຳຂາວ ເພື່ອທີ່ຈະສົ່ງຊາວມົ້ງທຸກຄົນ ກັບຄືນໄປ ລາວໃຫ້ໄດ້ທັງໝົດພາຍໃນ 2 ເດືອນຂ້າງໜ້າ.
ພັນເອກ ປະສິດທິພົງ ມູນດີ ເສນາທິການໜ່ວຍ ສະເພາະກິດຂອງກອງທັບ ພາກທີ 3 ຂອງໄທ, ຜູ້ຮັບຜິດຊອບບັນຫາຊາວມົ້ງລາວທີ່ພັກອາໃສຢູ່ສູນຮັບຊົ່ວຄາວບ້ານຫ້ວຍ ນ້ຳຂາວໃນເຂດອຳເພີເຂົາຄໍ້, ຈັງຫວັດເພັດສະບູນ ທາງພາກເໜືອຕອນຫລ່າງ ຂອງປະເທດໄທໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ ມາດຕະການຕໍ່ໄປທີ່ທາງການໄທຈະດຳເນີນກັບບັນດາຊາວມົ້ງລາວທຸກ ຄົນທີ່ຢູ່ສູນຮອງຮັບຊົ່ວຄາວດັ່ງກ່າວກໍ່ຄື ການປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການເຂົ້າເມືອງໄທຜິດກົດໝາຍ ຊຶ່ງກໍໝາຍຄວາມວ່າຊາວມົ້ງທຸກຄົນຈະຖືສົ່ງຕົວກັບຄືນໄປລາວໃນຖານະ ຄົນເຂົ້າເມືອງໄທໂດຍຜິດກົດໝາຍນັ້ນເອງ.
ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ທາງການໄທຕ້ອງປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການ ເຂົ້າເມືອງໂດຍຜິດກົດໝາຍຕໍ່ບັນດາຊາວມົ້ງກໍ່ຍ້ອນວ່າຊາວ ມົ້ງສ່ວນໃຫຍ່ຍັງຄົງບໍ່ຍອມສະມັກໃຈເດີນທາງກັບຄືນໄປລາວ ໃນຂະນະທີ່ທາງການລາວ ແລະ ໄທນັ້ນ ກໍໄດ້ຕົກລົງຮ່ວມກັນແລ້ວວ່າຈະດຳເນີນການສົ່ງ ແລະ ຮັບເອົາຊາວມົ້ງກັບຄືນໄປລາວໃຫ້ໄດ້ທັງໝົດພາຍໃນທ້າຍປີນີ້ ແລະ ເມື່ອປະກອບກັບໃນຊ່ວງເດືອນ ທັນວາປີນີ້ ລັດຖະບານລາວກໍ່ຈະເປັນເຈົ້າພາບຈັດການແຂ່ງຂັນກິລາ SEA Games ຄັ້ງທີ່ 25 ອີກດ້ວຍແລ້ວຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຕ້ອງດຳເນີນການສົ່ງ ແລະຮັບເອົາຊາວມົ້ງໃຫ້ໄດ້ທັ້ງໝົດພາຍໃນເດືອນ ພະຈິກນີ້ ເປັນຢ່າງຊ້າ.
ກ່ອນໜ້າທີ່ ທາງການໄທໄດ້ທຳການສຳຫຼວດ ແລະພິຈາລະນາບັນດາພະຍານຫຼັກຖານຕ່າງໆລວມໄປເຖິງການສອບປາກຊາວ ມົ້ງດ້ວຍນັ້ນກໍ່ເຮັດໃຫ້ພົບວ່າໃນຈຳນວນຊາວມົ້ງຫຼາຍກວ່າ 8.000 ຄົນ ທີ່ໄດ້ພາກັນເດີນທາງອອກຈາກລາວມາພັກອາໃສຢູ່ສູນຮອງຮັບບ້ານຫ້ວຍ ນ້ຳ ຂາວ ນັບແຕ່ປີ 2004 ເປັນຕົ້ນມານັ້ນ ສ່ວນໃຫຍ່ ກໍຄື 92% ເປັນຊາວມົ້ງລາວທີ່ເດີນທາງເຂົ້າມາໃນໄທດ້ວຍເຫດຜົນທາງເສດຖະກິດ ສ່ວນ 8% ທີ່ຍັງເຫຼືອກໍອາດມີຄວາມເປັນໄປໄດ້ວ່າພວກເຂົາເຈົ້າເຄີຍເປັນທະ ຫານ CIA ຂອງສະຫະລັດ ອາເມຣິກາໃນໄລຍະສົງຄາມອິນໂດຈີນ.
ແຕ່ຢ່າງໃດກໍຕາມ ພັນເອກປະສິດທິພົງ ກໍ່ໄດ້ເນັ້ນຢໍ້າວ່າຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວນີ້ ຍັງຄົງເປັນພຽງແຕ່ຂໍ້ມູນໃນຂັ້ນເບື້ອງຕົ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ສາມາດທີ່ຈະໃຊ້ປະກອບການພິຈາລະນາຕັດສິນໃຈ ແນວໃດແນວ ນຶ່ງຕໍ່ຊາວມົ້ງທີ່ຈັດຢູ່ໃນກຸ່ມນີ້ ໄດ້ແຕ່ຢ່າງໃດ ຊຶ່ງກໍໝາຍຄວາມວ່າ ການດຳເນີນການສົ່ງຊາວມົ້ງກັບຄືນໄປລາວນັ້ນ ກໍຈະຍັງຄົງມີການດຳເນີນການຕໍ່ໄປ.
ນັບຈາກປີ 2007 ເປັນຕົ້ນມາ ທາງການໄທ ໄດ້ສົ່ງຊາວມົ້ງກັນຄືນໄປໃຫ້ກັບທາງການລາວແລ້ວ ຈຳນວນຫລາຍກວ່າ 3.000 ຄົນ ຊຶ່ງກໍເຮັດໃຫ້ຍັງເຫລືອຊາວມົ້ງ ອີກເກືອບ 4.000 ກວ່າຄົນ ທີ່ຈະຖືກທາງການໄທສົ່ງກັບຄືນໄປລາວໂດຍການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການເຂົ້າເມືອງໄທໂດຍຜິດກົດໝາຍ. ທັ້ງນີ້ກໍ່ເນື່ອງຈາກທາງການລາວ ແລະ ໄທນັ້ນຖືວ່າຊາວມົ້ງເຫຼົ່ານີ້ເປັນ ພຽງ ບັນຫາຄົນເຂົ້າເມືອງໂດຍຜິດກົດໝາຍມາໂດຍຕະຫລອດ ຈຶ່ງບໍ່ຍອມອານຸ ຍາດໃຫ້ອົງການ ຂອງສາກົນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ UNHCR ເຂົ້າມາຫຍຸ້ງກ່ຽວແຕ່ຢ່າງໃດ.