ລັດຖະມົນຕີລາວ ຍອມຮັບວ່າອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່
ຍິງລາວຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກຍັງສູງຫຼາຍ ໂດຍມີສາເຫດມາ
ຈາກການທີ່ບໍ່ສາມາດໃຫ້ການເບິ່ງແຍງແມ່ຍິງໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ.
ທ່ານເອກສະຫວ່າງ ວົງວິຈິດ ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ສາທາລະນະສຸກຖະແຫລງ
ຍອມຮັບວ່າ ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວ ໃນຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກ ຍັງຖື
ເປັນອັດຕາສະເລ່ຍ ທີ່ສູງທີ່ສຸດເມື່ອທຽບກັບປະເທດ ສະມາຊິກ ໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ
ເຖິງແມ່ນວ່າ ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຈະຫລຸດລົງຈາກ 650 ຄົນ ໃນປີ 1995 ມາເປັນ 339
ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ກໍຕາມ ແຕ່ວ່າການທີ່ຈະບັນລຸໃຫ້ໄດ້ເຖິງ 260 ຄົນຕໍ່ 1
ແສນຄົນໃນປີ 2015 ນັ້ນ ກໍຍັງເປັນບັນຫາ ທີ່ຍາກຢ່າງສູງ.
ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າການຂາດແຄນດ້ານງົບປະມານ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດ ຂະຫຍາຍລະບົບ
ການໃຫ້ ບໍລິການ ດ້ານສຸຂະພາບອະນາໄມ ແກ່ແມ່ຍິງລາວທີ່ຖືພາໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ຈຶ່ງເຮັດ
ໃຫ້ແມ່ຍິງລາວ ມີຄວາມສ່ຽງສູງ ທີ່ຈະເສຍຊີວິດໃນຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກນັ້ນເອງດັ່ງທີ່ ທ່ານເອກສະຫວ່າງ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ໃນທົ່ວປະເທດເຮົານີ້ ແຕ່ລະມື້ແມ່ນມີແມ່ຍິງ ຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງຄົນເສຍຊີວິດ ເນື່ອງ
ມາຈາກການຖືພາ ແລະ ການເກີດລູກ ການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ນີ້ ຍັງເປັນສັນຍານ
ອັນໜຶ່ງ ທີ່ບົ່ງບອກວ່າສັງຄົມ ບໍ່ສາມາດປົກປ້ອງ ຜູ້ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດນັ້ນໄດ້ ເພາະວ່າການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ ແລະ ເດັກ ແມ່ນສິ່ງທີ່ສາມາດຫລີກລ້ຽງໄດ້
ຖ້າວ່າໄດ້ຮັບການເອົາໃຈໃສ່.”
ບັນຫາການຂາດສານອາຫານ ຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ກໍເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍລາວ ທີ່ຕົວເຕ້ຍນັ້ນຍັງມີອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ສູງ.
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການທີ່ແມ່ຍິງລາວທີ່ຖືພາ ບໍ່ໄດ້ຮັບການເບິ່ງ
ແຍງຢ່າງທົ່ວເຖິງດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍຍັງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ເນື່ອງເຖິງ
ຜູ້ເປັນລູກອີກດ້ວຍ ຕົວຢ່າງກໍຄື ບັນຫາການຂາດສານອາຫານ
ຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ກໍເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍລາວ ທີ່
ຕົວເຕ້ຍນັ້ນຍັງມີອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ສູງເຖິງ 38 ເປີເຊັນ ໃນປັດຈຸ
ບັນນີ້ ໂດຍລົດລົງພຽງແຕ່ 2 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ ເມື່ອທຽບກັບປີ
2006 ທີ່ຜ່ານມາ.
ສ່ວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ທີ່ມີນ້ຳໜັກຕ່ຳກວ່າເກນນັ້ນ
ກໍຍັງຄິດເປັນສັດສ່ວນເຖິງ 32 ເປີເຊັນ ໃນຂະນະທີ່ເປົ້າໝາຍ
ສະຫັດສະວັດ ກໍໄດ້ວາງເອົາໄວ້ທີ່ລະດັບບໍ່ເກີນ 22 ເປີເຊັນ ຂອງຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ມີອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ໃນທົ່ວປະເທດ ຈຶ່ງນັບເປັນບັນຫາທ້າທາຍອີກດ້ານໜຶ່ງ ທີ່ເປັນການຍາກທີ່ຈະດຳເນີນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດໄດ້ ໃນປີ 2005 ເພາະວ່ານັບແຕ່ປີ 2006 ເປັນຕົ້ນມາ ທາງການລາວລົດຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ນ້ຳໜັກຕ່ຳກວ່າເກນໄດ້ພຽງ 5 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ.
ທາງດ້ານທ່ານນາງອິນລາວັນ ແກ້ວບຸນພັນ ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການ ກະຊວງສາທາລະ
ນະສຸກ ໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າສາເຫດສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບດັ່ງກ່າວໃນລາວ ກໍຄືການຂາດ
ແຄນແພດ ແລະ ຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໃນຂະນະຄອດລູກ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ການທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃຫ້ສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດ ພັດທະນາ
ດ້ານສາທາລະນະສຸກດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳນັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມຈຳເປັນຢ່າງສູງ
ທີ່ຈະຕ້ອງດຳເນີນການ ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ເພີ້ມບຸກຄະລາກອນດ້ານ
ສາທາລະນະສຸກໃຫ້ໄດ້ຢ່າງພຽງພໍ ທັງໃນດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບນັ້ນເອງ.
ໂດຍອັດຕາການມີແພດ ຫຼືຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຂະນະຄອດລູກຢູ່ລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຄິດເປັນພຽງ 41 ເປີເຊັນ ຂອງການເກີດລູກທັງໝົດເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງຖືວ່າເປັນອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ຕ່ຳສຸດ ໃນອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ ກໍຄືໃນມຽນມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 64 ເປີເຊັນ ກຳປູເຈຍ 71
ເປີເຊັນ ຫວຽດນາມ 88 ເປີເຊັນ ແລະ ໄທ 99 ເປີເຊັນ ຕາມລຳດັບ.
ສ່ວນທີ່ຖືວ່າການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກຍັງຖືເປັນອັດຕາສູງທີ່ສຸດໃນ 10 ປະເທດສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນນັ້ນ ກໍຄືໃນຂະນະທີ່ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວ ຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຢູ່ລະດັບ 339 ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນນັ້ນ ກໍປະກົດວ່າ ໃນມຽນມາຢູ່ລະດັບ 250 ຄົນ ກຳປູເຈຍ 206 ຄົນ ຫວຽດນາມ 56 ຄົນ ແລະ ໄທ 48 ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນ ຕາມລຳດັບນັ້ນເອງ.
ຍິງລາວຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກຍັງສູງຫຼາຍ ໂດຍມີສາເຫດມາ
ຈາກການທີ່ບໍ່ສາມາດໃຫ້ການເບິ່ງແຍງແມ່ຍິງໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ.
ທ່ານເອກສະຫວ່າງ ວົງວິຈິດ ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງ ສາທາລະນະສຸກຖະແຫລງ
ຍອມຮັບວ່າ ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວ ໃນຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກ ຍັງຖື
ເປັນອັດຕາສະເລ່ຍ ທີ່ສູງທີ່ສຸດເມື່ອທຽບກັບປະເທດ ສະມາຊິກ ໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ
ເຖິງແມ່ນວ່າ ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຈະຫລຸດລົງຈາກ 650 ຄົນ ໃນປີ 1995 ມາເປັນ 339
ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນ ໃນປັດຈຸບັນນີ້ກໍຕາມ ແຕ່ວ່າການທີ່ຈະບັນລຸໃຫ້ໄດ້ເຖິງ 260 ຄົນຕໍ່ 1
ແສນຄົນໃນປີ 2015 ນັ້ນ ກໍຍັງເປັນບັນຫາ ທີ່ຍາກຢ່າງສູງ.
ທັງນີ້ກໍເພາະວ່າການຂາດແຄນດ້ານງົບປະມານ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ບໍ່ສາມາດ ຂະຫຍາຍລະບົບ
ການໃຫ້ ບໍລິການ ດ້ານສຸຂະພາບອະນາໄມ ແກ່ແມ່ຍິງລາວທີ່ຖືພາໄດ້ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ຈຶ່ງເຮັດ
ໃຫ້ແມ່ຍິງລາວ ມີຄວາມສ່ຽງສູງ ທີ່ຈະເສຍຊີວິດໃນຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກນັ້ນເອງດັ່ງທີ່ ທ່ານເອກສະຫວ່າງ ໄດ້ໃຫ້ການຢືນຢັນວ່າ:
“ໃນທົ່ວປະເທດເຮົານີ້ ແຕ່ລະມື້ແມ່ນມີແມ່ຍິງ ຫຼາຍກວ່າໜຶ່ງຄົນເສຍຊີວິດ ເນື່ອງ
ມາຈາກການຖືພາ ແລະ ການເກີດລູກ ການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ນີ້ ຍັງເປັນສັນຍານ
ອັນໜຶ່ງ ທີ່ບົ່ງບອກວ່າສັງຄົມ ບໍ່ສາມາດປົກປ້ອງ ຜູ້ທີ່ມີຄວາມສ່ຽງທີ່ສຸດນັ້ນໄດ້ ເພາະວ່າການເສຍຊີວິດຂອງແມ່ ແລະ ເດັກ ແມ່ນສິ່ງທີ່ສາມາດຫລີກລ້ຽງໄດ້
ຖ້າວ່າໄດ້ຮັບການເອົາໃຈໃສ່.”
ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການທີ່ແມ່ຍິງລາວທີ່ຖືພາ ບໍ່ໄດ້ຮັບການເບິ່ງ
ແຍງຢ່າງທົ່ວເຖິງດັ່ງກ່າວນີ້ ກໍຍັງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ເນື່ອງເຖິງ
ຜູ້ເປັນລູກອີກດ້ວຍ ຕົວຢ່າງກໍຄື ບັນຫາການຂາດສານອາຫານ
ຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ກໍເຮັດໃຫ້ເດັກນ້ອຍລາວ ທີ່
ຕົວເຕ້ຍນັ້ນຍັງມີອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ສູງເຖິງ 38 ເປີເຊັນ ໃນປັດຈຸ
ບັນນີ້ ໂດຍລົດລົງພຽງແຕ່ 2 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ ເມື່ອທຽບກັບປີ
2006 ທີ່ຜ່ານມາ.
ສ່ວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ທີ່ມີນ້ຳໜັກຕ່ຳກວ່າເກນນັ້ນ
ກໍຍັງຄິດເປັນສັດສ່ວນເຖິງ 32 ເປີເຊັນ ໃນຂະນະທີ່ເປົ້າໝາຍ
ສະຫັດສະວັດ ກໍໄດ້ວາງເອົາໄວ້ທີ່ລະດັບບໍ່ເກີນ 22 ເປີເຊັນ ຂອງຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ມີອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ໃນທົ່ວປະເທດ ຈຶ່ງນັບເປັນບັນຫາທ້າທາຍອີກດ້ານໜຶ່ງ ທີ່ເປັນການຍາກທີ່ຈະດຳເນີນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃຫ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດໄດ້ ໃນປີ 2005 ເພາະວ່ານັບແຕ່ປີ 2006 ເປັນຕົ້ນມາ ທາງການລາວລົດຈຳນວນເດັກນ້ອຍທີ່ນ້ຳໜັກຕ່ຳກວ່າເກນໄດ້ພຽງ 5 ເປີເຊັນເທົ່ານັ້ນ.
ທາງດ້ານທ່ານນາງອິນລາວັນ ແກ້ວບຸນພັນ ລັດຖະມົນຕີຊ່ວຍວ່າການ ກະຊວງສາທາລະ
ນະສຸກ ໄດ້ຊີ້ແຈງວ່າສາເຫດສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເກີດສະພາບດັ່ງກ່າວໃນລາວ ກໍຄືການຂາດ
ແຄນແພດ ແລະ ຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງໃນຂະນະຄອດລູກ.
ດ້ວຍເຫດນີ້ ການທີ່ຈະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃຫ້ສາມາດບັນລຸເປົ້າໝາຍ ສະຫັດສະວັດ ພັດທະນາ
ດ້ານສາທາລະນະສຸກດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຢ່າງເປັນຮູບປະທຳນັ້ນ ຈຶ່ງມີຄວາມຈຳເປັນຢ່າງສູງ
ທີ່ຈະຕ້ອງດຳເນີນການ ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ເພີ້ມບຸກຄະລາກອນດ້ານ
ສາທາລະນະສຸກໃຫ້ໄດ້ຢ່າງພຽງພໍ ທັງໃນດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບນັ້ນເອງ.
ໂດຍອັດຕາການມີແພດ ຫຼືຜະດຸງຄັນ ທີ່ຄອຍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອຂະນະຄອດລູກຢູ່ລາວໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຄິດເປັນພຽງ 41 ເປີເຊັນ ຂອງການເກີດລູກທັງໝົດເທົ່ານັ້ນ ຊຶ່ງຖືວ່າເປັນອັດຕາສະເລ່ຍທີ່ຕ່ຳສຸດ ໃນອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນ ກໍຄືໃນມຽນມາຢູ່ທີ່ລະດັບ 64 ເປີເຊັນ ກຳປູເຈຍ 71
ເປີເຊັນ ຫວຽດນາມ 88 ເປີເຊັນ ແລະ ໄທ 99 ເປີເຊັນ ຕາມລຳດັບ.
ສ່ວນທີ່ຖືວ່າການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກຍັງຖືເປັນອັດຕາສູງທີ່ສຸດໃນ 10 ປະເທດສະມາຊິກໃນກຸ່ມອາຊ່ຽນດ້ວຍກັນນັ້ນ ກໍຄືໃນຂະນະທີ່ອັດຕາການເສຍຊີວິດ ຂອງແມ່ຍິງລາວ ຂະນະຖືພາ ຫຼືຄອດລູກໃນປັດຈຸບັນນີ້ ຢູ່ລະດັບ 339 ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນນັ້ນ ກໍປະກົດວ່າ ໃນມຽນມາຢູ່ລະດັບ 250 ຄົນ ກຳປູເຈຍ 206 ຄົນ ຫວຽດນາມ 56 ຄົນ ແລະ ໄທ 48 ຄົນຕໍ່ 1 ແສນຄົນ ຕາມລຳດັບນັ້ນເອງ.
