ລາຍການຊີວິດຊາວລາວ ແລງວັນພະຫັດມື້ນີ້ ຈະພາທ່ານໄປ
ພົບກັບ ທ່ານເກສອນ ສີທົນນະລາດ ອາຊີບພໍ່ຄົວ ອາຫານຍີ່
ປຸ່ນ ອາເມຣິກັນ ແລະລາວ. ທີ່ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ ນະຄອນ Des
Moines ລັດ Iowa ພາກກາງຂ້ອນທາງທິດຕາເວັນຕົກຂອງ
ສະຫະລັດ. ໃນເວລາທີ່ ທ່ານເກສອນ ຍັງເປັນໂສດ ທ່ານໄດ້
ຍົກຍ້າຍໄປຢູ່ຫລາຍລັດ ເພື່ອປະກອບອາຊີບເປັນພໍ່ຄົວ ແຕ່
ຫລັງຈາກໄດ້ແຕ່ງງານມີລູກແລ້ວ ທ່ານໄດ້ປ່ຽນໃຈ ພາຄອບ
ຄົວກັບຄືນມາຢູ່ ນະຄອນ Des Moines ລັດ Iowa ອີກ
ເປັນທີ່ຖາວອນ. ຊີວິດຄວາມເປັນມາຂອງ ທ່ານເກສອນເປັນ
ມາຢ່າງໃດນັ້ນ ກິ່ງສະຫວັນ ຈະນຳມາສະເນີທ່ານໃນອັນ
ດັບຕໍ່ໄປ.
ສະບາຍດີ ທ່ານຜູ້ຟັງທີ່ເຄົາລົບ ລາຍການຊີວິດຊາວລາວ ປະຈຳແລງວັນພະຫັດມື້ິນີ້ ຈະ
ພາທ່ານໄປຢ້ຽມຢາມຖາມຂ່າວ ພີ່ນ້ອງຊາວລາວ-ອາເມຣິກັນ ຄົນນຶ່ງຊື່ວ່າ ທ່ານເກສອນ
ສີທົນນະລາດ ອາຊີບພໍ່ຄົວ ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ທີ່ນະຄອນ Des Moines ເມືອງຫລວງຂອງ
ລັດ Iowa ພາກກາງທາງທິດຕາເວັນຕົກ ຂອງສະຫະລັດ. ແຕ່ກ່ອນອື່ນ ເຮົາມາຮຽນຮູ້
ກ່ຽວກັບພູມລຳເນົາແຫ່ງນີ້ວ່າ ມີຫຍັງສຳຄັນ ແລະເປັນຫຍັງຈຶ່ງມີ ປະຊາຄົມລາວ-ອາເມ
ຣິກັນ ພາກັນມາຕັ້ງ ຖິ່ນຖານຢູ່ໃນດິນແດນແຫ່ງນີ້.
ຊາວອາເມຣິກັນ ຮ້ອງລັດ Iowa ນີ້ວ່າ ເປັນໝາກຫົວໃຈຂອງດິນ
ແດນ ອາເມຣິກາ ຫລື American Heartland ເພາະວ່າ ລັດນີ້
ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງຂອງປະເທດ. ລັດ Iowa ແມ່ນຊື່ຂອງຊາວອິນເດຍ
ແດງ ມີຄວາມໝາຍວ່າ “ແຜ່ນດິນທີ່ງົດງາມ” ແລະມີຊື່ນ້ອຍວ່າ
Hawkeye State ຫລື “ລັດຕາແຫລວ” ມີຊາຍແດນຕິດກັບແມ່
ນຳ້ Mississippi ທາງທິດຕາເວັນອອກ ແລະແມ່ນຳ້ Missouri
ແລະແມ່ນຳ້ Big Sioux River ຢູ່ທາງທິດຕາເວັນຕົກ. ລັດ Iowa
ເປັນລັດດຽວໃນ ສະຫະລັດ ທີ່ຊາຍແດນອ້ອມ ໄປດ້ວຍແມ່ນໍ້າ
ທາງທິດຕາເວັນອອກ ແລະຕາເວັນຕົກ. ນອກຈາກນັ້ນແລ້ວ ຊາຍແດນທິດຕາເວັນອອກຕິດກັບ ລັດ Wisconsin ແລະລັດ Illinois, ທິດໃຕ້ຕິດກັບລັດ Missouri, ທິດຕາເວັນຕົກຕິດກັບລັດ Nebraska ລັດ South Dakota ແລະທິດເໜືອຕິດກັບລັດ Minnesota. .
ພື້ນຖານເສດຖະກິດຂອງລັດ Iowa ຄືກະເສດຕະກຳ ແຕ່ກໍມີອຸດສາຫະກຳທີ່ກ້າວໜ້າ ເທັກໂນໂລຈີ "ດ້ານຂ່າວສານ ຫລື Information Technology ເທັກໂນໂລຈີຊີວະນາໆພັນ ແລະຜະລິດຕະພັນທີ່ທຳດ້ວຍພືດ. ລັດ Iowa ແມ່ນລັດທີ່ມີເນື້ອທີ່ກວ້າງໃຫຍ່ອັນດັບ 26 ແຕ່ເປັນລັດທີ່ 30 ທີ່ມີປະຊາກອນຢູ່ຫລາຍ ແລະຖືວ່າເປັນລັດທີ່ມີຄວາມປອດໄພ ແລະມີ ຄວາມສະຫງົບທີ່ສຸດ ໃນສະຫະລັດ. ຢູ່ໃນດິນແດນແຫ່ງນີ້ ຈະເຫັນທ້ອງຟ້າອັນກວ້ງໃຫຍ່ ສຸດຊົ່ວຫູຊົ່ວຕາ ຈົນເຫັນຂອບຟ້າ ແລະເຕັມໄປດ້ວຍທົ່ງໝາກສາລີ. ເຖິງແມ່ນວ່າ ລັດ Iowa ຈະຢູ່ຫ່າງໄກຈາກ ນະຄອນຫລວງ ວໍຊິງຕັນ ດີ.ຊີ ເມືອງເອກຂອງສະຫະລັດ ກໍຕາມ ແຕ່ວ່າລັດ Iowa ເປັນລັດທີ່
ລິເລີ້ມການໂຄສະນາຫາສຽງ ບ່ອນຢັ່ງສຽງຂອງພວກສະມັກເລືອກຕັ້ງເປັນປະທານາທິບໍດີ ຢູ່ໃນອັນທີ່ເອີ້ນວ່າ Iowa Caucuses ຊຶ່ງປະຊາຊົນລັດ Iowa ເປັນຜູ້ລິເລີ້ມເລືອກເອົາ ຜູ້ສະມັກເປັນ ປະທານາທິບໍດີ ສະຫະລັດ ກ່ອນລັດອຶ່ນໆ ເຫດຜົນ ກໍເນື່ອງຈາກວ່າ ລັດນີ້ເປັນບ່ອນປູກຝັງ ແລະຖືວ່າ ບໍ່ຖືກແຊກແຊງຈາກການເມືອງໃດໆໃນແຕ່ລະວັນ ເພາະສະນັ້ນຈຶ່ງໄດ້ມີການ
ເລືອກເອົາລັດ Iowa ນີ້ເປັນບ່ອນລິເລີ້ມຫາສຽງ ແລະ ຢັ່ງສຽງຂອງ ບັນດາຜູ້ ສະມັກເປັນ ປະທານາທິບໍດີ ສະຫະລັດ.
Iowa ເປັນນຶ່ງໃນບັນດາລັດ ໃນໃຈກາງຂອງປະເທດ ທີ່ຖືວ່າ
ເປັນອູ່ເຂົ້າອູ່ນໍ້າ ຂອງປະເທດ ແລະເປັນລັດທີ່ມີການປູກໝາກ
ສາລີ ເຂົ້າ Wheat ແລະຖົ່ວເຫລືອງຫລາຍທີ່ສຸດ ນອກນັ້ນ
Iowa ຍັງມີຟາມລ້ຽງງົວ ແລະໂຮງງານປາດຊີ້ນ ສະໜອງຕະ
ຫລາດໃນທົ່ວ ສະຫະລັດ.
Iowa ເປັນລັດທຳອິດທີ່ຮັບເອົາ ອົບພະຍົບມາຈາກປະເທດ
ລາວ ຫລັງຈາກສົງຄາມອິນດູຈີນໄດ້ສີ້ນສຸດລົງ ນັບແຕ່ທ້າຍປີ
1975 ຫາ 1980 ໄດ້ເລີ້ມມີອົບພະຍົກມາຈາກ ເອເຊຍເຂົ້າໄປ
ຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່ໃນລັດນີ້ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ພີ່ນ້ອງເຜົ່າໄຕດຳ ຕິດຕາມມາດ້ວຍປະຊາ
ກອນລາວເຜົ່າອຶ່ນໆ. ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ມີມູນມໍລະດົກອັນລຳ້ຄ່າຂອງລາວ ທີ່ໄດ້ຕົກ
ທອດມາຢູ່ໃນດິນແດນແຫ່ງນີ້. ນັ້ນຄື ອະດີດຄູອາຈານ ແລະນັກຮຽນຈາກ ໂຮງຮຽນດຸລິຍາງ
ນາດຕະສິນແຫ່ງອະດີດ ພະລາຊະອານາຈັກລາວ. ສົມບັດດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ຖືກຮັບຮູ້ ແລະໄດ້
ຮັບກຽດອັນສູງຈາກ ປະຊາຄົມອາເມຣິກັນ ຈົນເຖິງໄດ້ມີໂອກາດໄດ້ມາສະແດງຢູ່ເວທີອັນ
ມີກຽດທີ່ ໂຮງລະຄອນແຫ່ງຊາດ “The Kennedy Center for Performing Arts” ທີ່
ນະຄອນຫລວງ ວໍຊິງຕັນ ມາເຖິງສອງຄັ້ງແລ້ວ. ປັດຈຸບັນນີ້ ຢູ່ໃນລັດ Iowa ມີປະຊາກອນ
ລາວ-ອາເມຣິກັນ ຢູ່ປະມານ 5000 ຄົນ ແລະມີວັດພຸດທະສາສະໜາຂອງປະຊາຄົມລາວ
ຢູ່ສອງວັດ.
ເມືອງເດມອຍ ລັດໄອໂອວາ ກັບ ບັນຍາກາດ ຢູ່ຕະຫລາດຊາວນາ
ທ່ານເກສອນ ສີທົນນະລາດ ແມ່ນສະມາຊິກປະຊາຄົມລາວ-ອາເມຣິກັນຄົນນຶ່ງ ທີ່ໄດ້ຕິດ
ຕາມຄອບຄົວມາຕັ້ງຖິ່ນຖານ ແລະເຕີບໃຫຍ່ ຢູ່ໃນ ນະຄອນ Des Moines. ທ່ານໄດ້ເລົ່າ
ຊີວິດຄວາມເປັນມາສູ່ ວີໂອເອ ຟັງວ່າ ເປັນດ້ວຍເຫດໃດ ທ່ານຈຶ່ງໄດ້ປະກອບວິຊາອາຊີບ
ເປັນພໍ່ຄົວ ໄດ້ໄປເຮັດວຽກຢູ່ຫລາຍລັດ ຢູ່ນອກປະເທດ ແລະໃນທີ່ສຸດໄດ້ຕັດສິນໃຈພາ
ຄອບຄົວກັບຄືນມາຕັ້ງຊີວິດຢູ່ນະຄອນ Des Moines ລັດ IOWA ຈົນເຖິງເທົ້າປັດຈຸບັນນີ້.
ແຕ່ລະປີເລີ້ມຈາກທ້າຍລະດູໄບໄມ້ປົ່ງໃນ ເດືອນເມສາ ຫາລະດູໃບໄມ້ຫລົ່ນເດືອນກັນຍາ
ບັນດາກະເສດຕະກອນ ເລີ້ມພາກັນນຳເອົາເຄຶ່ອງປູກຂອງຝັງເຂົາເຈົ້າມາວາງຂາຍຢູ່ຕາມ
ຕະຫລາດກາງແຈ້ງທີ່ຮ້ອງວ່າ Farmers' Market ຫລືຕະຫລາດຊາວນາ ທີ່ມີຜົນລະປູກ
ສົດໆມາວາງຂາຍ ໃນວັນເສົາ ແລະວັນອາທິດ. ຕະຫລາດ Farmers' Maket ນີ້ເປັນທີ່
ນິຍົມທີ່ສຸດຢູ່ໃນທົ່ວ ສະຫະລັດ ເພື່ອໃຫ້ຊາວບ້ານ ໄດ້ມີໂອກາດກິນເຄື່ອງປູກຂອງຝັງສົດໆ
ເຊັ່ນວ່າ ໝາກໄມ້ສົດ ຜັກສົດ ດອກໄມ້ ຊີ້ນ ປາ ແລະອຶ່ນໆ ທີ່ບໍ່ໃຊ້ສານເຄມີ ເໝືອນດັ່ງ
ຢູ່ໃນຕະຫລາດໃຫຍ່ທົ່ວໆໄປ ແລະນອກຈາກນັ້ນ ກໍເປັນການສະໜັບສະໜຸນ ຊຸກຍູ້ສົ່ງ
ເສີມບັນດາກະເສດຕະກອນ. ຕະຫລາດຊາວນາ ຢູ່ໃນສະຫະລັດ ບໍ່ແມ່ນແຕ່ພຽງຕະຫລາດ
ຂາຍຜົນລະປູກ ສັດນາຊະນິດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງມີສິນຄ້ານາໆຊະນິດອີກ ເປັນຕົ້ນວ່າ ເຄຶ່ອງ
ຫັດຖະກຳພື້ນເມືອງ ນອກນັ້ນແລ້ວຍັງມີການສະແດງດົນຕີ ສ້າງຄວາມມ່ວນຊຶ່ນໃຫ້ແກ່ບັນດາຜູ້ມເລາະຊື້ເຄຶ່ອງຂອງນຳດ້ວຍ.
ທ່ານເກສອນ ນອກຈາກເປັນພໍ່ຄົວເຮັດວຽກເຕັມເວລາແລ້ວ ທ່ານຍັງໄດ້ນຳພາຄອບຄົວ
ນຳເອົາອາຫານລາວ ແລະອາຫານເອເຊຍອຶ່ນໆມາວາງຂາຍຢູ່ຕະຫລາດແຫ່ງນີ້ມາເປັນ
ເວລາ 18 ປີແລ້ວ ທ່ານໄດ້ເລົ່າຕໍ່ ວີໂອເອ ອີກວ່າ :
ເມື່ອເວລາທ່ານເກສອນ ຍັງເປັນຊາຍໂສດຢູ່ນັ້ນ ທ່ານໄດ້ພະຈົນໄພໄປປະກອບອາຊີບຢູ່
ຫລາຍໆແຫ່ງໃນ ສະຫະລັດ ແລະຢູ່ນອກ ສະຫະລັດ. ທ່ານໄດ້ເຫັນຄວາມແຕກຕ່າງດ້ານ
ສັງຄົມ ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ. ຫລັງຈາກທ່ານໄດ້ແຕ່ງງານ ມີລູກເຕົ້າແລ້ວ ທ່ານໄດ້ຕັດສິນ
ໃຈນຳພາຄອບຄົວກັບຄືນມາຢູ່ ລັດ Iowa ທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຈກາງ ສະຫະລັດ ບ່ອນທີ່ມີຄວາມ
ສະຫງົບ ຊີວິດບໍ່ຮີບຮ້ອນ ບໍ່ມີການສັນຈອນຫລາຍ ຢູ່ກັບທຳມະຊາດອັນງົດງາມ ແລະມີ
ບ່ອນຫາປູຫາປາ ອັນເປັນຊີວິດຈິດໃຈຂອງຊາວລາວ.
ນອກຈາກນັ້ນຮ້ານຂອງ ທ່ານເກສອນ ແລ້ວກໍຍັງມີຮ້ານອາຫານຂອງ ທ່ານ ລີຈ້າວ ພີ່ນ້ອງ
ຊາວມົ້ງ ຈາເມືອງ Des Moines ເຊັນກັນ ແລະກໍໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຊົມຊອບ ຮ້ານນີ້ມີຊື່
ວ່າ Hmong Egg Rolls. ທ່ານໄດ້ຂາຍມາໄດ້ຫລາຍສິບປີແລ້ວ. ການຂາຍອາຫານ ໃນ
ວັນເສົາ ແລະອາທິດດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ນຳລາຍໄດ້ເຂົ້າມາສູ່ຄອບຄົວເປັນຢ່າງດີ.
ເບິ່ງວີດີໂອ ກ່ຽວກັບຮ້ານຂອງທ່ານ ລີຈ້າວ:
