ເມື່ອຕົ້ນອາທິດນີ້ ຊາວກຳປູເຈຍ ແລະ ຊາວລາວ ຈຳນວນນຶ່ງ
ໄດ້ພາກັນ ໂຮມຊຸມນຸມ ຢູ່ຕໍ່ໜ້າທຳນຽບຂາວ ແລະ ສະຖານທູດ
ຫວຽດນາມ ໃນນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ເພື່ອປະທ້ວງນະໂຍບາຍ
ຂອງຫວຽດນາມຢູ່ປະເທດຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ. ໄຊຈະເຣີນສຸກມີ
ລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ ຈາກລາຍງານຂອງ ພິນ ສີໂສວັນ
ນັກຂ່າວວີໂອເອ ພະແນກພາສາຂະເໝນ.
ຊາວກຳປູເຈຍແລະຊາວລາວ ຈຳນວນນຶ່ງ ໄດ້ພາກັນໄປເຕົ້າໂຮມ ຢູ່ທີ່ດ້ານໜ້າຂອງທຳ
ນຽບຂາວ ໃນນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ເມື່ອວັນຈັນຜ່ານມານີ້ ເພື່ອທຳການປະທ້ວງຫວຽດ
ນາມ ໂດຍອ້າງວ່າ ນະໂຍບາຍຂອງຫວຽດນາມ ຢູ່ໃນຂົງເຂດເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້
ກຳລັງສ້າງຄວາມເສຍຫາຍ ໃຫ້ແກ່ປະເທດຂອງພວກເຂົາເຈົ້າ.
ຜູ້ປະທ້ວງຄົນນຶ່ງ ກ່າວວ່າ ຫວຽດນາມມີນະໂຍບາຍ “ຍຶດເອົາຫົວເມືອງຂຶ້ນ ຄ້າຍຄືກັນ
ກັບທີ່ຣັດເຊຍຍຶດເອົາແຫຼມຄຣາຍເມຍ” ນັ້ນ. ໃນຂະນະດຽວກັນ ຜູ້ປະທ້ວງຄົນອື່ນໆ
ກ່າວວ່າ ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ ຫວຽດນາມ ແມ່ນມີຄວາມຜິດ ໃນການລະເມີດສິດທິມະນຸດ
ຕ່າໆນາໆ ແລະ ວ່າ ນະໂຍບາຍຕ່າງໆຂອງພວກເຂົາ ກຳລັງສ້າງຄວາມບໍ່ທຸ່ນທ່ຽງ ຢູ່ໃນ
ຂົງເຂດ.
ການປະທ້ວງມີຂຶ້ນ ຫຼັງຈາກກອງປະຊຸມສອງມື້ ກ່ຽວກັບເອເຊຍຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຢູ່ໃນ
ລັດເວີຈີເນຍ ນອກນະຄອນຫລວງວໍຊິງຕັນ ໃນຕອນທ້າຍອາທິດ ແລະ ຍັງໄດ້ມີຂຶ້ນທ່າມ
ກາງການປະທ້ວງ ທີ່ກຳລັງດຳເນີນໄປເລື້ອຍໆ ຢູ່ໃນກຳປູເຈຍ ກ່ຽວກັບຄວາມເຫັນຂອງ
ເຈົ້າໜ້າທີ່ຫວຽດນາມຄົນນຶ່ງ ທີ່ກ່າວເຖິງ ເຂດກຳປູເຈຍ ໂກຣມ ຫລື ເຂດປາກແມ່ນ້ຳຂອງ
ຢູ່ໃນຫວຽດນາມ ຊຶ່ງໃນຄັ້ງນຶ່ງ ເຄີຍຢູ່ໃຕ້ການປົກຄອງ ຂອງກຳປູເຈຍ.
ຢູ່ນອກທຳນຽບຂາວ ໃນມື້ວັນຈັນນັ້ນ ທ້າວ ໂສ ນໍຣາ ພຣົມ ຜູ້ຈັດແຈງການປະທ້ວງກ່າວ
ວ່າ ການປະທ້ວງໄດ້ຈັດຂຶ້ນ ໃນເດືອນນີ້ ເພື່ອເປັນຂີດໝາຍ ຂໍ້ຕົກລົງສັນຕິພາບປາຣີ ຫຼື
Paris Peace Accords ຊຶ່ງໄດ້ຍຸດຕິສົງຄາມກາງເມືືອງ ທີ່ໄດ້ດຳເນີນໄປ ເປັນເວລາ
ຫຼາຍສັດຕະຫວັດ ຢູ່ໃນກຳປູເຈຍ ເມື່ອປີ 1991 ນັ້ນ ແລະໄດ້ອຳນວຍ ໃຫ້ກຳປູເຈຍມີ
ອະທິປະໄຕ ສິດທິມະນຸດ ແລະປະຊາທິປະໄຕ.
ທ້າວໂສ ເວົ້າວ່າ “ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ຊ່ວຍຢຸດ ລັດຖະບານ ຄອມມິວນິສຂອງຫວຽດນາມ ບໍ່ໃຫ້ທຳການຍຶດເອົາ ຫົວເມືອງຂຶ້ນ ໃນກຳປູເຈຍ ແລະ ລາວ ຄືກັນກັບທີ່ ແຫຼມຄຣາຍເມຍ ຖືກຍຶດນັ້ນ. ຫວຽດນາມໄດ້ເອົາຄົນຂອງເຂົາ ເຂົ້າ
ໄປຢູ່ໃນປະເທດຂອງພວກເຮົາ ແລະ ຢູ່ໃນລາວ. ກຳປູເຈຍ ແລະລາວ ແມ່ນມີບັນຫາ
ແບບດຽວກັນ. ດ້ວຍເຫດຜົນດັ່ງກ່າວນີ້ ພວກເຮົາຈຶ່ງໄດ້ມາປະທ້ວງຮ່ວມກັນ.”
ພວກຈັດແຈງການປະທ້ວງ ກ່າວວ່າ ນຶ່ງສ່ວນສາມຂອງຈຳນວນ
200 ຄົນ ທີ່ໄດ້ມາປະທ້ວງ ທັງໝົດ ແມ່ນເປັນຄົນລາວ.
ທ້າວ ພູທອນ ສຸວັນນະວົງ ຄົນລາວຈາກລັດເວີຈີເນຍ ກ່າວຕໍ່
ວີໂອເອ ພະແນກພາສາ ຂະເໝນ ວ່າ ອິດທິພົນຂອງຫວຽດນາມ
ໃນລາວ ໝາຍເຖິງ ການເຂົ້າໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານ ຢູ່ໃນ ລາວ ຂອງ
ຊາວຫວຽດນາມ ເປັນຈຳນວນຫລວງຫຼາຍ ການເຂົ້າໄປຂຸດຄົ້ນ
ເອົາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຕ່າງໆ ອອກໄປ ແລະ
ລັດຖະບານລາວ ທີ່ບໍ່ນັບຖືສິດທິມະນຸດ.
ທ່າວພູທອນ ເວົ້າວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຢາກໃຫ້ ລັດຖະບານ
ສະຫະລັດ ບອກພວກຄອມ ມິວນິສຫວຽດນາມ ໃຫ້ປ່ອຍ
ປະເທດຂອງຂ້າພະເຈົ້າ ຕາມລຳພັງ ເພາະວ່າຢູ່ທີ່ນັ້ນ
ບໍ່ມີສິດທິມະນຸດເລີຍ.”
ທ້າວ ມີນ ວັນນາກ ເປັນຊາວກຳປູເຈຍ ຈາກເມືອງໂລແວລ ລັດແມສສະຈູແຊັສ ກ່າວວ່າ
ບັນດາຜູ້ຈັດແຈງ ການປະທ້ວງ ໄດ້ເລືອກເອົາ ວັນຈັນເປັນມື້ປະທ້ວງ ຊຶ່ງອາດມີຜູ້ເຂົ້າ ຮ່ວມໜ້ອຍ ກໍຕາມນັ້ນ ເພາະວ່າ ເປັນມື້ທີ່ວໍຊິງຕັນ ແລະ ທຳນຽບຂາວ ເຮັດວຽກ. ລາວ
ເວົ້າວ່າ “ພວກເຮົາຢາກໃຫ້ ເຂົາເຈົ້າເຫັນການປະທ້ວງ ຂອງພວກເຮົາ.”
ພວກປະທ້ວງ ຍັງໄດ້ພາກັນໄປເຕົ້າໂຮມຢູ່ໜ້າ ສະຖານທູດຫວຽດນາມ ປະຈຳສະຫະລັດ
ໃນວໍຊິງຕັນອີກ.
ບັນດາເຈົ້າໜ້າທີ່ສະຖານທູດຫວຽດນາມ ໄດ້ປະຕິເສດ ທີ່ຈະໃຫ້ຄວາມເຫັນ ກ່ຽວກັບການ
ປະທ້ວງ ຊຶ່ງຕິດຕາມມາຫຼັງຈາກກອງປະຊຸມສອງມື້ ໃນລັດເວີຈີເນຍ ເພື່ອປຶກສາຫາລືບັນ
ຫາ ຕ່າງໆ ທີ່ປະເຊີນໜ້າ ຊາວກຳປູເຈຍ ຊາວມົ້ງ ແລະ ຊາວພູດອຍ.
ທ້າວ ສຳ ທະວີ ທີ່ໄດ້ຊ່ວຍຈັດແຈງກອງປະຊຸມ ກ່າວວ່າ ກຸ່ມຕ່າງໆເຫຼົ່ານີ້ ແມ່ນ
“ເປັນພວກທີ່ໄດ້ຮັບເຄາະ ຈາກການຫລັ່ງໄຫລຂອງຊາວຫວຽດນາມ ເຂົ້າໄປ
ໃນປະເທດ ຂອງພວກເຮົາ.”
ມີຜູ້ຕາງໜ້າ ຫຼາຍກວ່າ 60 ຄົນ ຈາກທັງສະຫະລັດ ແລະ ຝຣັ່ງ ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມ ເພື່ອປຶກສາຫາລືກັນ ກ່ຽວກັບເລື້ອງການເຂົ້າໄປຕັ້ງຖິ່ນຖານ ຂອງຊາວຫວຽດນາມ ຢູ່ໃນກຳປູເຈຍ ແລະ ຢູ່ໃນລາວ ແລະການປະຕິບັດບໍ່ດີຕ່າງໆ ຕໍ່ຊົນເຜົ່ານ້ອຍຕ່າງໆ ທີ່ອາໄສຢູ່ໃນຫວຽດນາມ.
ທ້າວ ເຫມືອງ ສອນ ຊາວກຳປູເຈຍທີ່ອາໄສຢູ່ໃນຝຣັ່ງດຽວນີ້ ກ່າວວ່າ “ຖ້າພວກເຮົາ
ປ່ອຍໃຫ້ຫວຽດນາມ ລ່າຫົວເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ແຜ່ຜາຍ ຄວາມເປັນເຈົ້າໃຫຍ່ ຢູ່ໃນ
ອິນໂດຈີນ ຫວຽດນາມກໍຈະເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ ບໍ່ພຽງແຕ່ກຳປູເຈຍ ແລະ ລາວ
ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ບັນດາປະເທດເພື່ອນ ບ້ານຂອງກຳປູເຈຍ ທີ່ຢ້ານກົວລັດທິຄອມມິວ
ນິສນຳ.”
ລາວກ່າວອີກວ່າ “ການຢຶດເອົາເປັນອານານິຄົມນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ ວັດທະນະທຳ ຂອງຊາວກຳປູເຈຍ ແລະຂອງຊາວລາວ ເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຄວາມໝັ້ນ
ຄົງ ຂອງນາໆຊາດ ແລະ ດ້ານການເມືອງ ໃນອາຊ່ຽນ ອີກດ້ວຍ.”
ເບິ່ງວີດີໂອ ຂອງ ວີໂອເອ ພະແນກພາສາຂະເໝນ ກ່ຽວກັບການປະທ້ວງ:
ທ່ານ ກອກ ຊໍ ປະທານຂອງມູນນິທິເດກກາ ຊຶ່ງເປັນຕົວແທນຂອງ ຊາວພູດອຍ ກ່າວວ່າ ປະຊາຄົມນາໆຊາດ ບໍ່ຄວນທີ່ຈະປະກອບອາວຸດ ໃຫ້ແກ່ຫວຽດນາມ.
ທ່ານ ກອກ ເວົ້າວ່າ “ຖ້າປະຊາຄົມນາໆຊາດ ຢາກຈະຊ່ວຍເຫຼືອ ຢູ່ໃນຂົງເຂດນັ້ນ
ພວກເຂົາບໍ່ຄວນເສີມກຳລັງ ໃຫ້ຫວຽດນາມ ແຕ່ພຽງຝ່າຍດຽວເທົ່ານັ້ນ. ພວກເຂົາ ຕ້ອງເສີມກຳລັງ ໃຫ້ກຳປູເຈຍ ລາວ ແລະ ໄທ ແລະ ອີກຫຼາຍໆຄົນອື່ນໆ ແຕ່ດຽວນີ້ ພວກເຂົາເອົາໃຈໃສ່ ພຽງແຕ່ຫວຽດນາມ. ສ່ວນຄົນອື່ນໆນັ້ນ ພວກເຂົາບໍ່ສົນໃຈເລີຍ. ເພາະສະນັ້ນແລ້ວ ດຽວນີ້ຫວຽດນາມ ແມ່ນມີຄວາມແຂງແກ່ນ ແລະ ພວກເຂົາຢາກ ເຂົ້າຍຶດເອົາລາວ ແລະກຳປູເຈຍ. ພວກເຂົາຄວນຕ້ອງໄດ້ຄິດເບິ່ງໃຫ້ດີ ກ່ຽວກັບເລື້ອງນີ້.”
ສະມາຊິກປະຊາຄົມຂອງຊາວລາວຫຼາຍຄົນ ກ່າວວ່າ ພວກເຂົາເຄີຍໄດ້ດິນຮົນຕໍ່ສູ້ເອົາ
ສິດທິ ຕາມລຳພັງມາແລ້ວໃນເມື່ອກ່ອນ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດຫຍັງເລີຍ ແລະສະນັ້ນ
ຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນໃຈ ເຂົ້າຮ່ວມກັບກຸ່ມສະໜັບສະໜຸນອື່ນໆ ໃນຂົງເຂດດຽວກັນ.
ທ່ານ ອູດົງ ໄຊຊະນະ ປະທານສະພາສິດທິມະນຸດຂອງຊາວລາວ ກ່າວວ່າ “ຂ້າພະເຈົ້າຢາກເວົ້າວ່າ ທີ່ຜ່ານມາ ແມ່ນບໍ່ໄດ້ຜົນດີປານໃດເລີຍ ແລະ ກໍເປັນທີ່
ໜ້າຜິດຫວັງ ເພາະວ່າ ສຽງດຽວແມ່ນບໍ່ພຽງພໍ. ພວກເຮົາຕ້ອງການໃຫ້ມີສອງສຽງ
ຂຶ້ນໄປ ຫຼາຍເທົ່າໃດສຽງ ຍິ່ງດີ ສະນັ້ນ ໝາຍຄວາມວ່າ ຊາວລາວແລະຊາວກຳປູ
ເຈຍ ມີບັນຫາດຽວກັນ ແລະ ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຮຽກຮ້ອງຊຸກຍູ້ ຢ່າງແຂງຂັນ ໃຫ້ອ້າຍ
ເອື້ອຍນ້ອງ ຊາວມົ້ງ ອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງ ຊາວກຳປູເຈຍ ແລະ ຊາວລາວ ຈົ່ງຮ່ວມ
ແຮງຮ່ວມໃຈກັນເຮັດວຽກ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາຕ່າງໆ ອັນດຽວກັນທີ່ພວກເຮົາມີ
ຢູ່ໃນຂະນະນີ້.”
