ບັນດາລັດຖະມົນຕີຕ່າງປະເທດ ຂອງເຫລົ່າປະເທດເອເຊຍ
ຕາເວັນອອກ ສຽງໃຕ້ ຕະຫລອດທັງຄູ່ຕຳແໜ່ງຈາກ ສະຫະລັດ
ອາເມຣິກາ ຈີນ ແລະອີກຫລາຍປະເທດ ໄປເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ນະ
ຄອນຫລວງເນປີຕໍ ຂອງປະເທດມຽນມາ ໃນອາທິດນີ້ ເພື່ອປະ
ກອບສ່ວນໃນກອງປະຊຸມສຳຄັນສອງບັ້ນ ອັນຮວມທັງກອງປະ
ຊຸມວ່າດ້ວຍຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງພາກພື້ນ ທີ່ປະກອບດ້ວຍ 27
ປະເທດສະມາຊິກນັ້ນ. Steve Herman ຜູ້ສື່ຂ່າວວີໂອເອ ມີ
ລາຍງານມາຈາກບາງກອກ ກ່ຽວກັບຄວາມຄາດໝາຍຕ່າງໆ
ຈາກກອງປະຊຸມເຫລົ່ານັ້ນ ຮວມທັງບັນຫາຂັດແຍ້ງຕ່າງໆນຳ
ເຊັ່ນການຍາດແຍ່ງກັນອ້າງເອົາກຳມະສິດໃນດິນແດນຢູ່ທະເລ
ຈີນໃຕ້. ດາຣາມີລາຍລະອຽດມາສະເໜີທ່ານ.
ກອງປະຊຸມທີ່ກຳລັງດຳເນີນໄປຢູ່ມຽນມານັ້ນ ແມ່ນມີຂຶ້ນໃນຂະນະທີ່ສະມາຄົມ ASEAN
ສືບຕໍ່ການກະກຽມຕ່າງໆ ເພື່ອຮວມເຂົ້າກັນເປັນປະຊາຄົມເສດຖະກິດ ຫລື AEC ໃນປີໜ້າ
ກໍຄື 2015 ຊຶ່ງຈະມາພ້ອມກັບການຜ່ອນຜັນຂໍ້ຈຳກັດ ຕໍ່ການຄ້າແລະແຮງງານຂ້າມຊາຍແດນ.
ແຕ່ເຖິງແມ່ນວ່າ ການປ່ຽນແປງສ່ວນໃຫຍ່ຢູ່ໃນຂົງເຂດ ຈະຖືກຂັບດັນໂດຍເລື້ອງຕະຫລາດ
ກໍຕາມ ແຕ່ກໍມີຫລາຍໆບັນຫາໂຕ້ແຍ້ງກັນທາງການເມືອງ ທີ່ແບ່ງແຍກບັນດາສະມາຊິກຂອງ ASEAN.
ການຜິດຖຽງກັນເລື້ອງທະເລຈີນໃຕ້ ແມ່ນໄດ້ຢູ່ໃນອັນດັບສູງສຸດຂອງລາຍການສົນທະນາກັນ
ຢູ່ໃນກອງປະຊຸມສຳຄັນໆທັງໝົດຂອງອາຊ່ຽນ ໃນປີນີ້.
ນັກການທູດອັນດັບສູງສຸດຂອງສະຫະລັດສຳຫລັບເອເຊຍຕາເວັນອອກ ກໍຄືລັດຖະມົນຕີ
ຊ່ວຍວ່າການກະຊວງຕ່າງປະເທດ Daniel Russel ກ່າວວ່າ ການທີ່ຈີນເອົາຖານເຈາະນ້ຳ
ມັນໄປຕິດຕັ້ງໄວ້ຊົ່ວຄາວ ຢູ່ໃນເຂດນ່ານນ້ຳທີ່ຫວຽດນາມກໍອ້າງເອົາກຳມະສິດນຳກັນນັ້ນ
ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄວາມເຄັ່ງຕຶງທະວີສູງຂຶ້ນ ຢູ່ໃນຂົງເຂດ. ທ່ານ Daniel Russel ເວົ້າວ່າ:
“ຈີນ ໃນຖານະເປັນປະເທດໃຫຍ່ ແລະມີອຳນາດນັ້ນ ກໍແມ່ນມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ
ພິເສດ ທີ່ຈະຕ້ອງສະແດງຄວາມຍັບຍັ້ງຊັ່ງໃຈ. ມັນມີຮອຍຕີນອັນບັກໃຫຍ່ ທີ່ມາກັບ
ຄວາມເຂ້ມແຂງທາງທະຫານ ແລະມັນບັງຄັບໃຫ້ເຮົາຕ້ອງວາງຕີນຂອງເຮົາລົງຢ່າງລະມັດລະວັງທີ່ສຸດ ແລະຄ່ອຍໆກ້າວຍ່າງໄປຢ່າງລະມັດລະວັງ ເວລາທີ່ເຮົາຢູ່ໃນ
ເຂດທີ່ຫລໍ່ແຫລມ.”
ເບິ່ງວີດີໂອ ພາສາລາວ ກ່ຽວກັບລາຍງານນີ້:
ສາສະດາຈານ ປະນິທານ ວັດທະນາຍາກອນ ທີ່ມະຫາວິທະຍາໄລຈຸລາລົງກອນ ຜູ້ຕິດຕາມ
ສັງເກດເບິ່ງເລື້ອງລາວກ່ຽວກັບອາຊ່ຽນຢ່າງໃກ້ຊິດ ເຕືອນວ່າຄວາມກ້າວໜ້າກ່ຽວກັບບັນຫາ
ໃຫຍ່ໆແບບນັ້ນ ແມ່ນຈະຍັງຊ້າຢູ່ ຍ້ອນມູນມໍລະດົກທາງປະຫວັດສາດ. ທ່ານປະນິທານ
ກ່າວດັ່ງນີ້:
“ແນ່ນອນ ຂົງເຂດນີ້ ໃນອະດີດຜ່ານມານັ້ນ ແມ່ນເຕັມໄປດ້ວຍ ເຈດຕະນາລົມ
ທີ່ໜ້າສົງໄສ ການຂາດຄວາມ ໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈກັນ ໂດຍສະເພາະແລ້ວກໍແມ່ນ
ໃນເເງ່ຂອງຄວາມສາມາດທາງທະຫານ ໃນແງ່ຂອງການເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍ
ໂຕຂອງພວກອຳນາດໃຫຍ່ໆ. ຂົງເຂດນີ້ໄດ້ຜ່ານຜ່າໄລຍະເວລາຫລາຍສິບປີ
ທີ່ມີແຕ່ຄວາມວຸ້ນວາຍ ໃນສະໄໝຫົວເມືອງຂຶ້ນ ແລະໃນສະໄໝສົງຄາມເຢັນ.”
ນັບຕັ້ງແຕ່ການກໍ່ລັດຖະປະຫານເມື່ອວັນທີ 22 ພຶດສະພາຜ່ານມານັ້ນ ປະເທດໄທແມ່ນໄດ້
ປະເຊີນກັບການກົດດັນທາງການທູດຈາກຝ່າຍຕາເວັນຕົກ ອັນຮວມທັງການຕັດການຊ່ວຍ
ເຫລືອທາງທະຫານລົງ ຍ້ອນໄດ້ໂຈະປະຊາທິປະໄຕໄວ້ນັ້ນ ຊຶ່ງໄດ້ກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມເປັນຫ່ວງ
ຂຶ້ນມາ ໃນບັນດາສະມາຊິກອາຊ່ຽນ ແລະປະເທດອື່ນໆນຳວ່າ ມັນຈະຜັກດັນບາງກອກ ໄປສູ່
ການມີຄວາມສຳພັນທີ່ໃກ້ຊິດຍິ່ງຂຶ້ນ ກັບປັກກິ່ງ. ທ່ານ ປະນິທານ ມີຄວາມເຫັນວ່າ:
“ຄະນະຜູ້ແທນໄທ ມີຄວາມຈຳເປັນທີ່ຈະຕ້ອງໃຫ້ຄວາມໝັ້ນໃຈແກ່ກອງປະຊຸມ
ວ່າ ເລື້ອງນັ້ນຈະບໍ່ເກີດຂຶ້ນ ແລະວ່າ ໄທຈະເອົາທ່າທີທີ່ສົມດູນກ່ວານັ້ນ ຄືເຂົ້າ
ພົວພັນກັບທຸກໆປະເທດ ເຊັ່ນມຽນມາ ເຊັ່ນກຳປູເຈຍ. ຄືກັນກັບສະມາຊິກສ່ວນ
ໃຫຍ່ຂອງອາຊ່ຽນຫັ້ນ ໄທຈະຕ້ອງມີການພົວພັນກັບທຸກຝ່າຍຫລາຍຂຶ້ນ ຕ້ອງມີ
ຫລາຍມິຕິຂຶ້ນຕື່ມ.”
ເລື້ອງນຶ່ງທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນໃນປີນີ້ ກໍຄື ມຽນມາໄດ້ຂຶ້ນເປັນປະທານຂອງອາຊ່ຽນ ເປັນເທື່ອ
ທຳອິດ. ແຕ່ວ່າ ໃນຂະນະທີ່ມຽນມາຈັດການກັບບັນຫາຄວາມຮຸນແຮງລະຫວ່າງຊຸມຊົນແລະ
ການກະບົດ ພ້ອມໆກັບຄ່ອຍໆຫັນປ່ຽນໄປຈາກການປົກຄອງໂດຍເຕັມຂອງກອງທັບນັ້ນ ກໍມີ
ຄວາມບໍ່ແນ່ໃຈໃນບາງສະມາຊິກຂອງອາຊ່ຽນ ກ່ຽວກັບວ່າມຽນມາຈະສາມາດໃຫ້ການນຳພາ
ທີ່ມີປະສິດທິພາບໄດ້ຫລືບໍ່?
ຢ່າງໃດກໍຕາມ ເດີມພັນອາດຈະບໍ່ສູງປານນັ້ນ. ສະມາຄົມອາຊ່ຽນ ທີ່ຖືກກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນມາໃນປີ
1967 ແມ່ນຖືກຂັບດັນໂດຍຫລັກການແຫ່ງການບໍ່ຕິຕຽນ ຫລືເຂົ້າແຊກແຊງ ໃນກິດຈະການ
ຂອງສະມາຊິກ. ແລະນັ້ນ ຜ່ານມາ ແມ່ນໄດ້ນຳໄປສູ່ຜົນຂອງກອງປະຊຸມທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບການຊົມ
ເຊີຍ ກໍຄື ການເຫັນພ້ອມກັນແບບຄຸມເຄືອກ່ຽວກັບບັນຫາທີ່ຫລໍ່ແຫລມສຳຄັນຕ່າງໆ ຊຶ່ງພາ
ໃຫ້ມີການຕັ້ງຂໍ້ສົງໃສຂຶ້ນມາວ່າ ອາຊ່ຽນຍັງເປັນກຸ່ມຈັດຕັ້ງທີ່ມີຄວາມສຳຄັນ ຫລືມີຄວາມ
ໝາຍຢູ່ບໍ ໃນໂລກທີ່ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງໄວ ໃນເວລານີ້.
